Voorgenomen fosfaatreductieplan zuivelsector

De zuivelsector heeft de afgelopen weken een pakket van maatregelen samengesteld om de fosfaatproductie door de melkveehouderij in 2017 substantieel te verminderen. Betrokken partijen zijn: het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), LTO Nederland, Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO), Nevedi, de banken en het Ministerie van Economische Zaken. Gezamenlijk hebben zij een plan opgesteld dat ingrijpend is voor alle betrokkenen, maar ook noodzakelijk.

De leden van ketenorganisatie ZuivelNL (NZO, LTO Nederland en de NMV) verwachten hun deel van het fosfaatreductieplan volgende week te kunnen voltooien. Samen met NAJK en het Ministerie van Economische Zaken leggen zij de laatste hand aan een pakket van maatregelen om de fosfaatproductie door de melkveehouderij in 2017 te verminderen. “Het is goed dat er stappen worden gezet door zuivelondernemingen”, aldus Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder van NAJK met de portefeuille melkveehouderij. NAJK heeft zich ingezet op een maximering van de GVE-reductieregeling. Van der Hoog “Hierdoor worden recent gestarte- en gegroeide bedrijven niet buitenproportioneel getroffen.” De GVE-regeling wordt in stappen ingevoerd, tot maximaal 20 procent in de derde periode van 2017.

Solidariteitsheffing

Het Fosfaatreductieplan ZuivelNL stimuleert melkveehouders tot een krimp van hun veestapel indien zij meer koeien en jongvee op hun bedrijf hebben dan op 2 juli 2015 min 4%. Veehouders die hun veestapel niet of onvoldoende aanpassen worden gekort op het uit te keren melkgeld. Melkveebedrijven die de gewenste krimp van hun veestapel hebben gerealiseerd in 2017 worden vrijgesteld van de maatregelen en ontvangen een bonus. Hoe eerder in 2017 de krimp wordt gerealiseerd, hoe hoger de bonus. Van der Hoog: “Om krimp te stimuleren is het goed dat er een solidariteitsheffing is die als bonus wordt ingezet voor bedrijven die vrijwillig minder koeien gaan houden.” Bedrijven die in 2015 geen fosfaatoverschot hadden volgens de definitie van de meststoffenwet en dus grondgebonden zijn, hoeven geen krimp te realiseren ten opzichte van hun veebezetting op 2 juli 2015.

LTO Nederland, NMV, NAJK en de bij de NZO aangesloten zuivelondernemingen leggen het Fosfaatreductieplan ZuivelNL ter besluitvorming voor aan hun bestuurlijke organen.

Vermindering 8,2 miljoen kg fosfaat

Het Fosfaatreductieplan ZuivelNL is onderdeel van een pakket van maatregelen dat samen met de bedrijfsbeëindigers- en krimpregeling en de fosfaatreductie door de veevoersector leidt tot een vermindering van 8,2 miljoen kilogram fosfaat. De maatregelen gelden uitsluitend voor 2017. Vanaf 1 januari 2018 wordt de fosfaatproductie door de melkveehouderij beperkt via het wettelijk fosfaatrechtenstelsel dat begin december 2016 werd aangenomen door de Tweede Kamer.

Belangrijk onderdeel van het Fosfaatreductieplan ZuivelNL wordt een algemeen verbindend verklaring (AVV) voor de maatregelen die de zuivelondernemingen willen nemen voor fosfaatreductie. Met een dergelijke verklaring gaan de maatregelen gelden voor alle zuivelondernemingen en melkveehouders in Nederland. ZuivelNL verwacht deze week of volgende week een aanvraag voor de AVV in te dienen bij het ministerie van Economische Zaken. De AVV zal (na een toets door de Europese Commissie) zo spoedig mogelijk, maar gelet op de te doorlopen procedure, naar verwachting op 1 maart 2017 in werking kunnen treden.

Lees hier alle ins en outs van het voorgenomen fosfaatreductieplan:

Wat deed NAJK voor jou in november?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, regelen winacties en behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in november? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK was aanwezig op de Rundvee en Mechanisatie Vakdagen in Hardenberg en Gorinchem. Dankzij de inzet van bevlogen vrijwilligers hebben we veel nieuwe leden mogen verwelkomen.
  • Iris Bouwers, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal, heeft bij de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, aandacht gevraagd voor jonge boeren en tuinders in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
  • In november zijn door het hele land discussieavonden gehouden over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2020. Iris Bouwers gaf presentaties over het GLB en leidde de discussie.
  • Op 23 november organiseerde NAJK het Boer zoekt Boer-overnamecafé. Tijdens het overnamecafé spraken verschillende experts over thema’s rondom buiten familiaire bedrijfsovername.
  • NAJK heeft diverse bijeenkomsten op het ministerie over het 6e actieprogramma bijgewoond en met verschillende partijen over het actieprogramma gesproken. Het 6e actieprogramma treed 1 januari 2018 in werking.

Wat zal NAJK voor jou doen in december?

Natuurlijk zal in december ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws op de NAJK-website. Hierbij alvast een voorproefje:

  • In december valt de nieuwste editie van de BNDR bij jou op de mat. Het thema? Financiering van bedrijfsopvolging. Ook in de BNDR het jaaroverzicht 2016.
  • Na een zeer geslaagde uitwisseling tussen jonge agrariërs en de beleidsmedewerkers van het ministerie van Economische Zeken in 2015, organiseert NAJK dit jaar weer een praktijkdag voor ambtenaren. Dit jaar op 20 december. Mag een ambtenaar bij jou de handen uit de mouwen komen steken? Meld je dan uiterlijk 10 december aan via het aanmeldformulier.
  • Tijdens de Algemene Ledenvergadering zullen de afgevaardigden van de provinciale AJK’s de begroting van NAJK over 2017 vaststellen.
  • Iris Bouwers is op 22 december een van de panelleden tijdens de LTO Noord regiodag. Hoofdgast van de dag en ook panellid is Eurocommissaris van landbouw Phill Hogan.

Kamer geeft steun voor KringloopWijzer en voer-mestcontracten

Dinsdagmiddag 6 december heeft de Tweede Kamer ingestemd met het fosfaatrechtenstelsel en de Wet grondgebonden groei. Na een lange tijd van onzekerheid en met name onduidelijkheid kunnen we nu voorzichtig vooruitkijken. Per 1 januari 2018 gaat het stelsel van fosfaatrechten in werking. NAJK is tevreden over het opnemen van de KringloopWijzer in het stelsel en het opnemen van voer-mest contracten in de Wet grondgebonden groei. Ondanks dat het stelsel ingrijpend is, bevat het ontwikkelmogelijkheden voor jongen boeren.

KringloopWijzer opgenomen

Het voorstel van CDA en ChristenUnie om de KringloopWijzer op te nemen in het stelsel van fosfaatrechten kon op voldoende steun rekenen. Ook NAJK is verheugd dat de KringloopWijzer bij de invoering wordt ingezet. “Het opnemen van de KringloopWijzer in het fosfaatrechtenstelsel zorgt voor meer ruimte bij bedrijven die sturen op fosfaatefficiëntie. Op deze manier kan een deel van de generieke korting worden opgevangen”, aldus Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Grondgebondenheid

Er werd al verwacht dat grondgebonden melkveehouders bij de introductie zouden worden ontzien van een generieke korting. Het kwam dan ook niet als een verrassing dat het amendement van ChristenUnie en D66 op voldoende steun kon rekenen.

Fosfaatbank voor jonge melkveehouders

In het door staatssecretaris Van Dam voorgelegde wetsvoorstel zou de fosfaatbank ontheffingen verlenen op basis van duurzaamheids- en dierenwelzijnseisen. Door het amendement van CDA en CU zijn deze eisen komen te vervallen. De fosfaatbank gaat gelden voor jonge melkveehouders en grondgebondenbedrijven. Op hoeveel rechten jonge melkveehouders aanspraak kunnen maken is nog onduidelijk. Wel is zeker dat de kansen toenemen door het schrappen van de twee eisen: duurzaamheid en dierwelzijn. “Het is een goede stap dat de fosfaatbank zich in 2018 ook gaat richten op jonge melkveehouders. Dit biedt extra ruimte voor jonge melkveehouders. Zij dienen de toekomst van de melkveehouderij”, aldus Van der Hoog.

Vervallen fosfaatrechten

Het amendement van de VVD aangenomen. Dit houdt in dat wanneer de derogatie vervalt ook het stelsel van fosfaatrechten komt te vervallen. Ook het amendement van de SGP is aangenomen waardoor een einddatum in de wet voor 2023 is opgenomen als blijkt dat op dat moment fosfaatrechten niet meer nodig zijn. Bijkomend voordeel is dat doormiddel van een einddatum de weg open ligt om fosfaatrechten afschrijfbaar te maken.

Wet grondgebonden groei melkveehouderij

Met een brede steun vanuit de Tweede Kamer werd tijdens de stemmingen eveneens de Wet grondgebonden groei aangenomen. Ook is besloten dat de voer-mestcontracten een plaats krijgen binnen deze wet. Van der Hoog: “Wij zijn erg blij dat er naast het kopen of pachten van grond een extra optie komt in de wet om groei te verantwoorden. Zeker voor jonge melkveehouders, die vaak niet in de kapitaalkrachtige positie zijn, geeft dit extra mogelijkheden om het bedrijf te ontwikkelen.” De precieze invulling van de voer-mestcontracten wordt nog uitgewerkt. Bekend is dat het gaat om een afstand van 20 km waarbinnen een bedrijf regionale samenwerking mag aangaan.

Marathondebat over fosfaatwet

Op donderdag 1 december 2016 is de wet fosfaatrechten besproken in de Tweede Kamer. Een ruim 10 uur durend debat. “Het was een lange zit, maar wij zijn tevreden over het verloop van het debat. Een aantal belangrijke aspecten die NAJK heeft aangedragen is behandeld en kon op steun van de Kamerleden rekenen”, aldus Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Grondgebonden melkveebedrijven

Tijdens het marathondebat in de Tweede Kamer heeft de Kamer haar steun uitgesproken voor het geheel ontzien van grondgebonden melkveebedrijven van een generieke korting bij de introductie van het fosfaatrechtenstelsel. Het kortingspercentage zal volgens staatssecretaris Van Dam van Economische Zaken voor de niet-grondgebonden melkveebedrijven waarschijnlijk 2,5% hoger uitvallen wanneer de kamer het amendement hierover aanneemt. Hoe hoog de generieke korting wordt is volgens de staatssecretaris nog niet te berekenen.

KringloopWijzer

De staatssecretaris heeft aangegeven zich in te zetten voor het toepasbaar maken van de bedrijfsspecifieke verantwoording door middel van de KringloopWijzer binnen het fosfaatrechtenstelsel. “NAJK is altijd al groot voorstander geweest van deze bedrijfsspecifieke verantwoording. Het biedt ruimte om voer- en managementmaatregelen toe te passen die ontwikkelingsruimte geven”, aldus Van der Hoog. De staatssecretaris heeft aangegeven dat de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) dit jaar met een wetenschappelijke beoordeling komt van de rekenregels. Daarbij moet de melkveehouderijsector de borging voor haar rekening nemen. Van der Hoog: “Als deze twee zaken met goed gevolg zijn gedaan, staat niets de toepassing van KringloopWijzer per 1 januari 2018 in de weg.”

Voer-mest contracten

Tijdens het debat is ook veelvuldig gesproken over het amendement van CDA en CU om voer-mest contracten op te nemen in de Wet grondgebonden groei melkveehouderij. Voer-mest contracten mogen in een straal van 20 kilometer rondom het melkveebedrijf worden afgesloten. Van der Hoog: “Het lijkt erop dat de Kamer dit amendement gaat steunen, temeer omdat op deze manier regionale grondgebonden groei wordt gestimuleerd. NAJK heeft zich in de afgelopen jaren ingezet voor het opnemen van deze mogelijkheid. Het geeft jonge melkveehouders meer mogelijkheden naast het kopen en pachten van grond.’’

Dinsdag 6 december 22016 wordt er gestemd over de ingediende amendementen.

1 december tweede ronde JOLA open

Op donderdag 1 december 2016 is in alle provincies de tweede ronde van de Jonge Landbouwersregeling (JOLA) opengesteld. Boeren en tuinders, jonger dan 41 jaar, kunnen van 1 december 2016 tot en met 16 januari 2017 subsidie aanvragen voor investeringen. Dit is voor hen een steun in de rug. De regeling is qua voorwaarden gelijk aan de openstelling eerder dit jaar, maar de investeringslijst is per provincie veranderd.

Bij deze openstelling zijn de resultaten van de evaluatie van NAJK en de voorlopige resultaten van de provinciale evaluatie over de JOLA meegenomen. “Het was te kort dag voor de provincies om de afgeronde evaluatie mee te nemen in deze openstelling,” aldus Sander Thus, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille bedrijfsovername. De provincies onderschrijven de resultaten van de NAJK-enquête en hebben toezeggingen gedaan. Zodra de officiële evaluatie van de eerste openstelling afgerond is, houden zij de regeling kritisch tegen het licht.

“Bij deze openstelling is de invulling met investeringsmogelijkheden verbeterd maar we zijn er nog lang niet. De regeling moet volgens NAJK namelijk jonge ondernemers ná bedrijfsovername, wanneer de kapitaalbeschikbaarheid laag is, ondersteunen om investeringen te doen.” De investeringslijst is ten opzichte van de vorige openstelling uitgebreid. Alleen de provincie Noord-Brabant heeft opnieuw veel mogelijkheden uitgesloten.

Jonge boeren en tuinders die gebruik willen maken van de JOLA kunnen een aanvraag doen via de website van hun provincie. Meer informatie over de voorwaarden en investeringsmogelijkheden zijn daar ook te vinden. Voor specifieke vragen kan men ditmaal rechtstreeks bij RVO terecht.

Ondersteuning jonge boeren en tuinders blijft van groot belang

Op maandag 21 november publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), op basis van voorlopige cijfers van de Landbouwtelling, de cijfers over bedrijfsopvolging in de agrarische sector. Deze uitkomsten bevestigen wat het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) altijd al heeft aangegeven: stimulering van jonge boeren en tuinders is van groot belang. Slechts 40% van de agrarische bedrijven heeft een bedrijfsopvolger. Veel agrarische bedrijven zullen de komende jaren verdwijnen. Door de groeiende wereldbevolking zal de vraag naar voedsel echter alleen maar groter worden.

In 2016 waren er ruim 55 duizend landbouwbedrijven. Volgens de cijfers van het CBS hebben ruim 15.000 bedrijven geen opvolger. Het aantal stoppers onder de kleine bedrijven is groter dan onder grote bedrijven.

Vergrijzing

Op de meeste boerderijen met een bedrijfshoofd van 55 jaar of ouder staat geen bedrijfsopvolger klaar, aldus het CBS. Sander Thus, dagelijks bestuurder van NAJK met de portefeuille bedrijfsovername: “Het percentage stoppers is groter dan de groei van blijvende bedrijven. De agrarische sector vergrijst.” De vergrijzing belemmert, volgens NAJK, vernieuwing en innovatie in de sector. Nederland is koploper in de agrarische sector. Om die koppositie te behouden is vernieuwing en innovatie hard nodig. “Jonge boeren en tuinders zijn de voedselproducenten van de toekomst. Het is in het belang van Nederland dat jonge boeren en tuinders niet belemmerd, maar juist gestimuleerd worden om het agrarische bedrijf over te nemen”, aldus Thus.

Stimulering

De steun voor jonge boeren blijft belangrijk om de opvolging, ontwikkeling en optimalisering van de agrarische sector te stimuleren. “De Jonge Landbouwersregeling is een voorbeeld hiervan”, aldus Thus. De regeling is een onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid dat loopt tot 2020. Het is noodzakelijk dat ook na 2020 de Jonge Landbouwersregeling onderdeel blijft van dit beleid. De Jonge Landbouwersregeling is bedoeld om jonge ondernemers na bedrijfsovername een steuntje in de rug te geven. Thus: “De periode na bedrijfsovername is financieel de meest zware periode. Het is wel de meest belangrijke periode om te ontwikkelen. De Jonge Landbouwersregeling stimuleert ontwikkeling op agrarisch bedrijf. De cijfers bevestigen de noodzaak van een stimulans voor jonge agrarisch ondernemers.”

Verantwoordelijkheid

Uit de cijfers van het CBS blijkt dat de uitstroom van agrarische ondernemers groter is dan de instroom. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de oudste zoon of dochter het familiebedrijf overneemt. Bedrijfsovername is steeds meer een bewuste keuze voor jongeren. Er komt veel bij kijken: “Als boer of tuinder ben je 24/7 verantwoordelijk voor het agrarisch bedrijf. Je hebt te zorgen voor planten en dieren, maar moet ook het bedrijf draaiende houden. Daarnaast moet het bedrijf voldoende inkomsten genereren”, geeft Thus aan.

Boer zoekt Boer

NAJK ziet al jaren agrarische bedrijven eindigen omdat er geen opvolger is. Tegelijkertijd zijn er veel jongeren die graag boer willen worden, maar geen bedrijf hebben. Om deze bedrijfsopvolgers en overdragers met elkaar in contact te brengen is NAJK het initiatief Boer zoekt Boer gestart. “Als je ouders geen agrarisch bedrijf hebben om over te nemen en de wens er wel is, is het lastig om te starten”, vertelt Thus. Via Boer zoekt Boer zorgt NAJK samen met het agrarisch bedrijfsleven voor goede begeleiding bij buiten familiaire bedrijfsovername. Het online platform Boer zoekt Boer brengt potentiële nieuwe boeren en boeren zonder opvolger met elkaar in contact. Thus: “De animo hiervoor groeit en we hopen dat dit een hulpmiddel is voor beide partijen.”

NAJK kritisch maar op hoofdlijnen akkoord

Op vrijdag 18 november 2016 informeerde staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken de Tweede Kamer over het principeakkoord. Dit akkoord moet zorgen voor het behoud van derogatie in Nederland. Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) heeft ingestemd met de hoofdlijnen van het pakket van maatregelen.

De invulling van de maatregelen vergt nog aandacht maar met de hoofdlijnen van het pakket voor fosfaatreductie is NAJK akkoord. Het totale pakket van maatregelen moet ervoor zorgen dat de Nederlandse melkveehouderij aankomend jaar fors haar fosfaatproductie zal reduceren. Deze maatregelen zijn nodig voor behoud van derogatie in 2017 en zijn een ingang tot het gesprek over een nieuwe derogatie van 2018 tot 2021. Bart van der Hoog, dagelijks bestuurder van NAJK met de portefeuille melkveehouderij: “De uitwerking van het akkoord is een grote opgave en er zijn nog veel obstakels te nemen. Juridisch moet de invulling van het pakket van maatregelen voldoende houvast geven. Ook Brussel zal haar goedkeuring nog moeten geven over het pakket van maatregelen. Dit akkoord betekent niet dat we er al zijn.”

Stoppersregeling en vermindering aantal melkkoeien

“Wij zien met name ruimte voor reductie van fosfaatproductie bij de bedrijven die willen stoppen met melken. Ook een financiële prikkel is een stimulans om te reduceren, ten opzichte van de dieraantallen op 2 juli 2015,” aldus Van der Hoog. Het bedrag dat een melkveehouder ontvangt om een koe uit productie te nemen moet, volgens NAJK, wel voldoende houvast bieden voor deze ondernemer. “Je kunt het ook een ‘offer you can’t refuse’ noemen. Als je kijkt naar het gemiddelde koesaldo over de afgelopen 5 jaar van ruim €1900,- en een aantrekkende zuivelmarkt, moet het aanbod om vrijwillig te reduceren voldoende groot zijn.” Om voldoende budget te kunnen generen is een gedifferentieerde heffing over de geleverde liters melk in 2017 nodig, vindt NAJK.

Fosfaatvermindering via zuivelverwerkers

NAJK plaatst enkele kritische kanttekeningen bij het reductieplan van de zuivelverwerkers.  Dat dit plan kan werken staat niet ter discussie, wel de manier waarop. Van der Hoog: “Op dit moment geven de eerste contouren enige duidelijkheid op welke manier de zuivelverwerkers haar reductie willen gaan bewerkstelligen.” NAJK heeft de afgelopen weken meerdere voorstellen gedaan richting de bestuursleden van de NZO en ZuivelNL om een zo acceptabel mogelijke verdeling te maken van de reductiemaatregelen.  “Wij willen ervoor waken dat groeiende en recent gestarte bedrijven niet buitenproportioneel worden getroffen door het zuivelreductieplan. Het mag niet zo zijn dat de volledige reductie wordt bewerkstelligd bij een kleine groep melkveehouders die vanuit de normale bedrijfsontwikkeling in 2018 ook fosfaatrechten moeten gaan kopen.”

Wat deed NAJK voor jou in oktober?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden, ontwikkelen trainingen en cursussen, regelen winacties en behartigen jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in oktober? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • NAJK stond op de Landbouwdagen Intensieve Veehouderij (LIV) in Hardenberg. Nieuwe leden konden zich op de stand inschrijven en huidig leden konden meedenken en hun mening geven. Zo was het mogelijk om aan te geven welke regels praktisch niet uitvoerbaar zijn en konden ideeën voor het 40-jarig jubileum van NAJK worden aangedragen.
  • NAJK heeft de openstelling voor 2016 van de Jonge Landbouwersregeling (JOLA) geëvalueerd onder haar leden. Lees hier de uitkomsten.
  • 13 oktober kwam het bericht dat de invoering van fosfaatrechten met een jaar zijn uitgesteld. Hierdoor is de verlenging van de derogatie in 2018 op losse schroeven komen te staan. Er moet snel een plan komen, om te voorkomen dat de derogatie op voorhand al verspeeld is. NAJK is daarom met verschillende partijen in gesprek. Ook in november is NAJK hier nog druk mee.

Wat zal NAJK voor jou doen in november?

Natuurlijk zal in november ook veel door NAJK worden georganiseerd. Lees het laatste nieuws op de NAJK-website. Hierbij alvast een voorproefje:

  • Van 1 t/m 3 november staat NAJK op de Rundvee & Mechanisatie Vakdagen (RMV) in Hardenberg en van 22 t/m 24 november op de RMV in Gorinchem. Bezoek onze stand!
  • Loop jij op jouw agrarische bedrijf tegen regels aan die praktisch niet uitvoerbaar zijn? Laat het ons dan uiterlijk 15 november 2016 weten, via onze vragenlijst. Wij gaan samen met het ministerie van Economische Zaken aan de slag om de knelpunten op te lossen.
  • In november worden de standpunten in het discussiestuk GLB na 2020 verzameld en wordt er een gezamenlijk standpunt ingenomen. NAJK is ook benieuwd naar jouw mening over het GLB na 2020! Geef jouw mening door via jouw provinciale AJK.
  • In september 2017 bestaat NAJK 40 jaar. Dit willen we graag vieren. De commissie is hiervoor op zoek naar leuke ideeën. Heb jij een idee? Geef dat dan hier door of drop jouw idee in de ideeënbox op onze stand op de RMV in Hardenberg.
  • Zit jij vol vernieuwende ideeën of heb jij de oplossing voor de akker- of tuinbouw? Dan komt jouw innovatie misschien wel in aanmerking voor een beloning. Stuur jouw innovatie voor 15 november in via het inschrijfformulier.

JOLA geëvalueerd door jonge landbouwers

Na de eerste openstelling van de Jonge Landbouwersregeling (JOLA) in 2016 heeft het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) zijn leden om een beoordeling gevraagd. Ruim 200 jonge landbouwers vulde de evaluatie over de JOLA in. Opvallend is dat 70% van de respondenten geen investering op de lijst vond waar zij behoefte aan hebben. 

De volgende openstelling van de JOLA-regeling staat gepland op 1 december 2016. De inhoud van deze openstelling zou gebaseerd worden op het resultaat van de evaluatie van de eerste openstelling. Omdat de landelijke evaluatie niet op tijd afgerond is heeft NAJK de JOLA zelf onder de jonge landbouwers geëvalueerd. 66% van de respondenten komt uit de melkveehouderij of de akkerbouwsector. Ruim 40% van de geënquêteerde was zelfstandig ondernemer en 38% runt in maatschap het agrarisch bedrijf.

Bekendheid onder jonge ondernemers

De regeling is onder jonge landbouwers opvallend goed bekend. Slechts 10% van de ondervraagden was niet op de hoogte van de JOLA-regeling. Naast de bekendheid van de regeling, wisten de meeste respondenten ook voor welke investeringen de JOLA aangevraagd kon worden. Daarnaast was snel duidelijk of zij wel of niet in aanmerking zouden komen. Echter, ondanks de grote bekendheid heeft een grote meerderheid toch geen aanvraag gedaan. De investeringen op de investeringslijst paste niet bij hun behoefte.

De investeringslijst

Opvallend aan de uitslag is dat er voor 70% van de jonge landbouwers geen investering op de lijst stond waar zij behoefte aan hebben. Dit aandeel is groter bij veehouders en tuinders, dan bij akkerbouwers. 85% gaf aan dat er te weinig keuzemogelijkheden waren. Er zijn dan ook veel praktische doeltreffende investeringen genoemd, bij de vraag over welke investeringen op de investeringslijst moeten staan. Een ander opvallend resultaat is dat 45% het minimaal te investeren bedrag per investering te hoog vond.

Reactie NAJK

“Het is bijzonder dat provincies de nieuwe openstelling van de JOLA zijn gaan voorbereiden voordat de uitkomst van hun eigen evaluatie binnen is. Dit terwijl er uitdrukkelijk is toegezegd de uitkomst van de evaluatie te gebruiken.”, aldus Sander Thus, dagelijks bestuurder met de portefeuille bedrijfsovername bij NAJK. De uitkomst van de enquête sluit aan bij de eerder gedane uitingen van NAJK over de JOLA. ‘’We zijn dankbaar voor de vele reacties die wij in korte tijd hebben mogen ontvangen. Dit geeft aan hoezeer de JOLA jonge ondernemers aan het hart gaat”, aldus Thus. Met de uitkomst heeft NAJK provincies aanbevelingen gedaan om de tweede openstelling aan te passen. Dit heeft betrekking op een forse uitbreiding van de investeringsmogelijkheden en inhoudelijke aanpassing van de voorwaarden van de JOLA waardoor nu met name jonge ondernemers na bedrijfsovername met kleine en middelgrote land- en tuinbouwbedrijven benadeeld worden.

Van 1 maart 2016 tot en met 15 april 2016 konden boeren en tuinders onder de 41 jaar zich aanmelden om in aanmerking te komen voor de JOLA. De regeling is bedoeld als steun in de rug om investeringen te doen in de financieel zware periode na bedrijfsoverdracht. De regeling was dit voorjaar qua voorwaarden een andere regeling dan voorgaande jaren. De tweede openstelling van de regeling onder het plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) via de provincies wordt vanaf 1 december 2016 verwacht.

infographic-evaluatie-jola-2016

5 voor 12 behoud derogatie

De agenda van portefeuillehouder melkveehouderij NAJK, Bart van der Hoog, staat deze weken overvol. Vol met eigenlijk maar één onderwerp: het derogatieplan. Staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken kondigde aan dat de invoering van de fosfaatrechten met een jaar is uitgesteld. Daarmee is de verlenging van de derogatie op losse schroeven komen te staan.

In het proces voor het behoud van de derogatie is het nu echt 5 voor 12. Wanneer er niet snel een goed plan op tafel komt te liggen om de fosfaatproductie al in 2017 te beperken, is de kans groot dat Nederland een ingebrekestelling vanuit Brussel krijgt opgelegd voor de derogatie in 2017. Dit zal de onderhandeling voor een nieuwe derogatie vanaf 2018 volledig blokkeren.

De gevolgen van het wegvallen van de derogatie zullen groot zijn en hebben effect op de gehele zuivelketen en aanverwante partijen. Wageningen Economic Reasearch heeft berekend dat het wegvallen van derogatie de keten bijna 1 miljard euro kost. Voor een gemiddeld melkveebedrijf komt dit neer op een lastenverzwaring van €10.000 tot € 20.000. Dit zijn extra kosten voor onder andere mestafzet en mestverwerking, maar ook voor de aankoop van extra kunstmest. Naast effecten voor de melkveehouderij zijn er bij verlies van derogatie negatieve effecten voor andere sectoren: verstoring van de mestmarkt en druk op de mestverwerkingscapaciteit. Voor NAJK reden om volop in te zetten op het behoud van de derogatie.

Een goed plan is niet zo eenvoudig. Het vraagt draagvlak van alle belanghebbende. De gehele zuivelketen zal haar verantwoordelijkheid moeten nemen, van zuivelverwerker tot voerproducent en van bank tot boer. Naast die bereidheid moet het derogatieplan ook juridisch mogelijk zijn, binnen het tijdsbestek te realiseren en ‘waterdicht’ zijn. NAJK is daarom met verschillende sectorpartijen en het ministerie van Economische Zaken in gesprek om te komen tot een breed gedragen plan om de derogatie veilig te stellen. Verschillende ideeën worden besproken en zorgvuldig overwogen. NAJK voorziet een grote reductie mogelijkheid bij stoppende melkveehouders die op zoek zijn naar duidelijkheid. Wanneer zij al in 2017 de juiste faciliteiten krijgen aangeboden om vervroegd uit te treden, zal dit ruimte bieden voor de nodige reductie.

Binnen enkele weken moet er een plan liggen wat borgt dat er voldoende fosfaat reduceert wordt in 2017. Alleen dan kan voorkomen worden dat derogatie op voorhand wordt verspeeld.