Reactie NAJK-voorzitter op commotie rondom nieuwsbericht brief LNV

Er is commotie ontstaan over ons persbericht welke gaat over de brief van LNV die gisteren is verschenen. Namens NAJK geeft voorzitter Roy Meijer een reactie. 

“Het enige wat NAJK heeft proberen te duiden, is dat de overheid ons inziens beweegt in haar stikstofbeleid. Niets meer dan dat. Als gevolg hiervan ben ik door verschillende collega boeren benaderd en dat is heel goed. Net als iedereen die mij benaderd heb ik ook een familiebedrijf. Ons bedrijf bevindt zich vlakbij een Natura 2000-gebied op straal van 750 meter. Ook ik maak me enorme zorgen over de toekomst van ons bedrijf en natuurlijk die van de sector. Ik kan het bijzonder waarderen dat iedereen zich rechtstreeks tot mij wendt, omdat ze bezorgd zijn over onze gezamenlijke toekomst. Dat zijn we allemaal, schouder aan schouder en dat blijft ook zo. Het doet mij enorm verdriet dat er collegaboeren zijn die twijfelen aan mijn integriteit, want dat is het laatste wat ik te grabbel wil gooien. Ik zet mij dag en nacht in voor een toekomst van jonge boeren en tuinders.”

Roy Meijer

Voorzitter NAJK

 

Openingen in Kamerbrief over aanpassingen Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG)

Vrijdag 15 juli, heeft minister van der Wal een Kamerbrief gestuurd over de stand van zaken stikstof en landelijk gebied. NAJK is positief over de openingen die in de brief gegeven worden. Zo krijgt legalisering van PAS-melders urgentie, de ecologische autoriteit inhoud, gaat het beruchte kaartje van tafel en worden er stappen gezet om de KDW uit de wet te halen. Er moeten nog heel veel stappen worden gezet, maar dit is een eerste stap in de goede richting.

Kaartje lijkt van tafel
Hoewel het niet met zoveel woorden in de Kamerbrief staat beschreven, kan er tussen de regels door worden gelezen dat de stikstofreductiekaart van tafel gaat. Er staat letterlijk in de brief dat de kaart niet bedoeld is om te kijken of te beoordelen wat de aanpak van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) betekent voor een individueel bedrijf. “Als de kaart niks zegt over de reductie van je bedrijf, banken hier volgens het kabinet niet naar hoeven te kijken en de provincies de kaart ook nog mogen aanpassen, dan staat hier eigenlijk dat de kaart passé is en daar zijn we blij mee”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

Exit KDW ingezet
Ook staat er in de brief letterlijk benoemd dat het hoofddoel van de Vogel- en Habitatrichtlijn de gunstige staat van instandhouding van de natuur is. De brief stelt dat er gekeken wordt naar de omgevingscondities, welke breder zijn dan de  kritische depositiewaarde. Zo kan het ook zijn dat in gebieden door aanvullende manieren van natuurherstel de gunstige staat van instandhouding wordt bereikt, terwijl de KDW in die gebieden overschreden blijft worden. “In onze ogen stelt deze brief dat het NPLG het behalen van de KDW niet meer centraal stelt, maar moet kijken naar de staat van instandhouding, ongeacht of de KDW gehaald wordt of niet”, aldus Meijer. Als laatste wordt ook de evaluatie van het gebruik van de omgevingswaarde (lees KDW) naar voren gehaald en gelijk gesteld aan het tijdspad van het aanpassen van de huidige wet. Daarnaast wordt er ingezet op het ontwikkelen van nieuwe onderbouwde indicatoren om de goede staat van de natuur aan te tonen. “Voor het eerst spreekt dit kabinet zich uit over het aanpassen van de huidige focus op de KDW. Er moeten nog veel stappen worden gezet, maar dit is een goede start”, aldus Meijer.

 Ecologische autoriteit
Zoals hierboven aangegeven gaat het kabinet toetsen op de brede natuurdoelstelling. Daarvoor wordt een onafhankelijke ecologische autoriteit opgericht. De ecologische autoriteit is verantwoordelijk voor het toetsen, met het oog op de huidige en beoogde kwaliteit van de beschermde natuur, of de essentiële ecologische informatie aanwezig is voor de besluitvorming. Ook zijn zij verantwoordelijk voor het op onafhankelijke wijze beoordelen van de wetenschappelijke onderbouwing. Deze autoriteit wordt voor 1 oktober 2022 opgericht.

 PAS-melders
Het kabinet gaat versneld geld beschikbaar stellen voor het legaliseren van de PAS-melders. PAS-melders zitten volgens NAJK al te lang in onzekerheid en ook provincies liepen vast bij het legaliseren. Nu er versneld geld beschikbaar wordt gesteld, roept NAJK provincies op het voorbeeld van provincie Overijssel te volgen. Daar wordt op vrijwillige basis ruimte gekocht van stoppers, om melders en interimmers te legaliseren.

Met deze brief stelt het kabinet de uitgangspunten van het NPLG bij. De kleurplaat lijkt van tafel en de KDW begint zijn weg naar de uitgang te vinden door het omschreven proces wat ingegaan wordt.

VACATURE | Word jij de nieuwe dagelijks bestuurder van NAJK?

Om het zevenkoppige bestuur te komen versterken is NAJK op zoek naar twee nieuwe dagelijks bestuurders. Iemand met de portefeuille akkerbouw en een portefeuillehouder varkens, pluimvee en kalverhouderij. Als bestuurder signaleer jij zaken waar de jonge akkerbouwers of intensieve veehouders in Nederland mee te maken krijgen en draagt deze aspecten uit aan politiek Den Haag en de rest van het dagelijks bestuur. 

Binnen jouw portefeuille vertegenwoordig je jouw achterban bij de lobby in Den Haag. Daarnaast ben je met de zes andere bestuursleden verantwoordelijk voor NAJK.

Heb jij dag in dag uit met één van deze sectoren te maken? Ben jij een (inter)nationale agrarische trendwatcher die graag op de hoogte is van de laatste ontwikkelingen, deze ook kan signaleren en denkt in kansen? Wellicht ben jij dan de teamplayer die we zoeken!

Je vindt beide vacatures op onze vacaturepagina!

Solliciteren?
Enthousiast geworden? Solliciteer direct door je brief met cv te mailen naar sollicitatie@najk.nl. Eerst nog wat meer informatie? Neem contact op met NAJK via 030-2769869 / sollicitatie@najk.nl of de huidige dagelijks bestuurder met de bijbehorende portefeuille.

Akkerbouw: Leendert Jan Onnes (06-36347004 / lonnes@najk.nl)

Varkens, pluimvee en kalverhouderij: Tim van der Mark (06-49914851 / tvandermark@najk.nl)

UITNODIGING | Dialoogsessie toekomstbestendige pluimveeketen

Vanuit het project Waardecreatie in Ketens (WiK), waarin NAJK, LTO/NOP, NVP en Rabobank samenwerken, werd duidelijk dat er behoefte is aan een bredere ketenafstemming. Graag nodigen deze partijen daarom alle pluimveehouders uit voor een dialoogsessie over een toekomstbestendige pluimveeketen op donderdag 1 september. Daarbij willen we met elkaar in gesprek om te onderzoeken of en zo ja welke brede gemeenschappelijke belangen er zijn om de toekomst van de pluimveeketen in Nederland te borgen. Hoe maken we onze schakel in de keten winstgevender en het geheel toekomstbestendiger?

Pluimveehouders uit alle geledingen van de sector kunnen deelnemen, zowel legpluimveehouders, vleeskuikenhouders als vermeerderaars en kalkoenen- en eendenhouders. Ook pluimveehouders die niet zijn aangesloten bij NAJK, LTO/NOP of NVP zijn natuurlijk van harte welkom om hun inbreng te delen.

Met de aanwezige pluimveehouders willen we in gesprek over de volgende vraagstukken:

  • Welke kansen zien we om de pluimveeketen (en onze positie daarin) te versterken?
  • Wat betekent dit voor jou als ondernemer?
  • Welke brede gemeenschappelijke belangen zijn er?
  • Welke beelden en ervaringen heb je als ondernemer?
  • Hoe kijken we met elkaar naar de (nabije) toekomst?

De dialoogsessie zal plaatsvinden op donderdag 1 september van 13.30 – 16.00 uur. Deelname is zowel op locatie in Apeldoorn (Eendrachtstraat 133) als digitaal via Teams mogelijk.

Programma
De dialoogsessie zal starten met een kort welkomstwoord en een introductie. Daarna gaan we met elkaar in gesprek in subgroepen. Door ervaringen en inzichten uit te wisselen, ontstaat een visie op de mogelijke verbeteringen en kansen. En daarmee ook inzicht in welke acties nodig zijn om deze verbeteringen te bereiken. Op deze manier werken we samen aan het versterken van de keten en de ondernemers die daarin actief zijn.

De uitkomsten van deze dialoogsessie met pluimveehouders vormen het uitgangspunt voor een volgende dialoogsessie met de andere schakels in de keten die tevens vanuit WiK georganiseerd zal worden.

Aanmelden
Heb je interesse om deel te nemen en mee te denken? Meld je dan nu aan via deze link. Meld je op tijd aan, want het aantal pluimveehouders dat kan deelnemen is beperkt. Aanmelden kan tot 15 augustus. Daarna ontvang je van ons een bevestigingsmail van jouw deelname.

 

                         

Derogatie onzeker; jonge boeren in de shit!

In allerlei media verschijnt het bericht dat de derogatie op de tocht staat. NAJK maakt zich daarom grote zorgen. Een werkbare derogatie is nodig voor perspectief, de gebiedsgerichte aanpak en de wateropgave.

“Wij, jonge boeren, zijn de laatste weken ons perspectief kwijtgeraakt door onhaalbare doelen. Wij zijn boer en blijven boer en zullen opzoek blijven naar perspectief. Derogatie is onderdeel van dat perspectief”, aldus Marije Klever dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. “Als er geen werkbare derogatie komt, dan kan het niet zo zijn dat er geen plan is om met deze ‘shit’, veroorzaakt door falend beleid, om te gaan en jonge boeren aan hun lot worden overgelaten.”

Derogatie noodzakelijk voor behalen waterkwaliteit
Zonder derogatie is het behalen van een goede waterkwaliteit een enorme opgave. “De huidige derogatie draagt positief bij aan de waterkwaliteit. Het verliezen of aanpassen van deze derogatie betekent verslechtering van de waterkwaliteit”, aldus Klever. Het behalen van de waterdoelen in de aankomende gebiedsprocessen wordt hierdoor een enorme opgave. NAJK is van mening dat het hebben van derogatie funest is voor het slagen van de gebiedsgerichte aanpakken.

NAJK in Brussel
De derogatie is een door de Europese Unie verleende uitzondering op de vanuit Europa toegestane hoeveelheid stikstof afkomstig uit dierlijke mest die een boer op zijn land mag aanwenden. De derogatie wordt aangevraagd door een lidstaat bij de Europese Commissie milieu. De lidstaat onderhandelt hierover met de Europese Commissie om te komen tot een stemadvies van de Europese Commissie Milieu aan het Europese nitraatcomité. Vanuit elke lidstaat zit hier iemand in. NAJK is ook naar Brussel geweest om te pleiten voor een werkbare derogatie voor jonge boeren. Klever: “Wij zijn heel helder geweest. Het verkrijgen van een werkbare derogatie is van groot belang voor perspectief voor jonge melkveehouders en de toekomst van de melkveehouderij. Geen werkbare derogatie, betekent geen perspectief en verslechtering van de waterkwaliteit. Hierdoor wordt het jonge boeren nog moeilijker gemaakt om de waterdoelen te halen.”

Waar blijft dat perspectief?!
“Al weken horen wij niets anders dan opgaves voor de landbouw, zonder een duidelijk perspectief. Perspectief is voor ons ook het krijgen van een werkbare derogatie”, aldus Klever. NAJK is van mening dat het niet krijgen van werkbare derogatie de zoveelste klap is die boeren moeten verduren.

Geen derogatie in 2022 ondenkbaar
Het uitrijseizoen is bijna voorbij en er is nog steeds geen duidelijkheid. Het is voor NAJK ondenkbaar dat na jaren derogatie deze voor dit jaar niet komt zonder dat daar van te voren helderheid over gegeven is. NAJK verwacht dan ook dat ieder weldenkend mens en ook de Haagse en Brusselse ambtenaar dit snapt.

NAJK gaat niet in op uitnodiging Staghouwer

Donderdagmiddag 30 juni werd via een bericht op de NOS-website bekend dat minister Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) met landbouwpartijen in gesprek wil over de toekomst van de landbouw. Dit omdat hij zijn perspectiefbrief moet herzien in opdracht van de Tweede Kamer. NAJK heeft kennis genomen van dit bericht en besloten niet in te gaan op deze uitnodiging. “Wij maken pas op de plaats”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

NAJK-vergadering
Toevallig stond gisteren een vergadering met de afvaardiging uit de provinciale AJK’s gepland. Tijdens deze vergadering is de uitnodiging van minister Staghouwer besproken. “Het was een hele goede, maar ook emotionele en verbindende vergadering. Tijdens deze vergadering werd nogmaals duidelijk hoeveel verdriet, onzekerheid en onbegrip er door landelijke en provinciale bestuurders ervaren wordt bij onze leden. De emoties zijn hoog, zowel bij leden als bij onze bestuurders. Het was goed het daar samen over te hebben en er met elkaar woorden aan te geven. Wij willen daarom ook adviseren: praat met elkaar over wat je voelt en welke emotie dat oproept. Het klinkt niet stoer en het lost ook niet het probleem op, maar het lucht wel op om met je naasten over je gevoel of de ontstane situatie te praten”, stelt Meijer.

Pas op de plaats
NAJK heeft gisteren besloten dat zij niet ingaan op de uitnodiging van minister Staghouwer. Al sinds het begin van de stikstofimpasse hebben jonge boeren en tuinders hun best gedaan om plannen aan te leveren voor zowel perspectief voor de land- en tuinbouw, als het behalen van de doelstellingen omtrent stikstof, water en klimaat. NAJK heeft input geleverd voor de eerste versie van de perspectiefbrief en aan die input is nog geen letter veranderd. “NAJK zal daarom haar plannen nogmaals insturen aan het ministerie van LNV. Vervolgens is het aan hen om naar ons, de jonge boeren en tuinders, toe te komen. Het LNV moet zelf laten zien dat ze onze input serieus willen verwerken in de nieuwe perspectiefbrief! Tot die tijd maakt NAJK pas op de plaats en zal zij niet ingaan op de uitnodiging van minister Staghouwer. Het kabinet is eerst aan zet!”, aldus Meijer.

De provincie: daar ligt de oplossing
NAJK is van mening dat het verschil gemaakt kan worden in de provincies. Hier kan afgeweken worden van de stikstofkaart van minister Van der Wal (Natuur & Stikstof), waarin Nederland is ingekleurd als een kleurplaat. “Waar provincies de hand uitsteken naar ons als jonge boeren en tuinders om in gezamenlijkheid te werken aan een beleid, zullen onze provinciale afdelingen met de provincies hard aan de slag gaan om dit perspectief ook te realiseren.”, zegt Meijer. NAJK roept dan ook elke provincie op om afstand te nemen van de stikstofkaart van minister Van der Wal en een eigen plan op te stellen met een goed perspectief voor jonge boeren en tuinders in samenwerking met de provinciale afdelingen.

Tijd voor actie!

In aanloop naar de demonstratie op woensdag 22 juni organiseert NAJK, samen met verschillende jongerenraden uit de agroketen, ludieke acties om duidelijk te maken hoe hard dit beleid (jonge) boeren raakt. NAJK roept haar leden daarnaast op om deel te nemen aan de actiedag aanstaande woensdag. Juist nu is het belangrijk dat jonge boeren van zich laten horen, omdat de toekomst van de landbouw wordt bedreigd!

Zoals NAJK afgelopen vrijdag al in een reactie op de website liet weten, is met ontsteltenis de Kamerbrief gelezen waarin Nederland als kleurplaat werd beschouwd. De stikstofdoelen, zoals opgesteld door de minister voor Natuur en Stikstof, zijn volgens NAJK letterlijk een strop voor veel agrarisch ondernemers. Daarom heeft NAJK ook al eerder deze week aangegeven positief tegen (passende) actie(s) te staan en een gepaste landelijke actiedag van 22 juni te steunen.

Ludieke acties
NAJK is druk bezig om een aantal ludieke acties op te zetten waarmee zij aandacht trekt van burgers en politiek voor het onrealistische beleid. Dit zal worden uitgezet in aanloop naar de landelijke actiedag. “Met deze ludieke acties willen we de impact van het over ons uitgestorte beleid duidelijk maken en zetten we de landelijke actiedag ook kracht bij”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer. Houd vanaf aanstaande dinsdag de socials en website van NAJK in de gaten.

Landelijke actiedag
NAJK roept haar leden op om deel te nemen aan de actiedag op woensdag 22 juni. Houd voor de precieze informatie over de dag, de berichten van de hoofdorganisatoren van de actiedag in de gaten. Motto is: doe mee, maar doe het netjes!

NAJK deelt grote zorgen over doelenbrief met minister en coalitie

NAJK heeft donderdagmiddag 9 juni een open brief gestuurd aan zowel minister voor Natuur en Stikstof, van der Wal, als aan de landbouwwoordvoerders van de coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU. Aanleiding daarvan is de aangekondigde doelenbrief die morgen naar de Tweede Kamer wordt verstuurd. NAJK heeft grote zorgen op het gebied van de Kritische DepositieWaarde (KDW), legalisering, zonering en perspectief.

Hoewel er nog niet bekend is wat er morgen precies in de Kamerbrief over doelen komt te staan, gaan er al wel verschillende geruchten rond. Deze geruchten en het uitblijven van toezeggingen op het gebied van KDW en legalisering baren NAJK zorgen.

NAJK heeft al eerder verschillende plannen aan de overheid geleverd om de doelen op het gebied van stikstof, klimaat en water te kunnen halen. Over deze plannen is NAJK nog in gesprek met zowel het ministerie als de politiek. Los van het feit dat geen enkele handreiking nog volledig door de overheid is opgepakt, is de doelenbrief bepalend of deze perspectiefvolle handreikingen überhaupt tot uitvoer kunnen komen.

De zorgen van NAJK zijn dat de focus eenzijdig op het behalen van KDW-waardes blijft, dat er een zonering van boven komt met bijbehorende reductiepercentages, er geen legalisering komt van PAS-melders en interimmers en dat er geen economische autoriteit komt die gaat toetsen of agrarische bedrijven die deelnemen aan een gebiedsgerichte aanpak hier financieel sterker uitkomen.

“Mocht de doelenbrief morgen onze zorgen niet wegnemen, dan moeten we onze pijlen gaan richten op de Tweede Kamer in aanloop naar het debat over deze brief. Het is dan aan deze Kamer om onze zorgen weg te nemen en een toekomst voor jonge boeren en tuinders mogelijk te maken!”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

Lees de open brief hier.

Actieplan Green Deal: tijd voor jonge boeren om iets terug te vragen

Vrijdag 3 juni heeft het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) het actieplan Green Deal gepresenteerd. Met dit actieplan vragen de jonge boeren en tuinders van beleidsmakers ondersteuning terug om aan de doelen van de ambitieuze Green Deal te kunnen voldoen. Het actieplan werd overhandigd aan Europarlementariër Peter van Dalen tijdens een werkbezoek aan een jonge boer in de Betuwe. Er volgen nog meer werkbezoeken met Europarlementariërs en beleidsmakers om Bussel naar het boerenerf te halen en over het actieplan in gesprek te gaan.

Met de Europese Green Deal, specifiek de biodiversiteitsstrategie en de van boer tot bord-strategie, wil de Europese Commissie komen tot een robuust en veerkrachtig voedselsysteem. “Als jonge boeren en tuinders van Nederland zien we de uitdagingen en de doelstellingen die op ons af komen vanuit de Green Deal. Deze doelstellingen zijn fors en komen hard aan op veel boerenerven. Echter staat NAJK, net zoals de Europese Commissie, voor een robuust voedselsysteem. Er wordt veel gevraagd in de Green Deal van de boeren van de toekomst. Het werd tijd om iets terug te vragen!”, aldus Peter Meedendorp, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal. “Daarom hebben wij een actieplan opgesteld met daarin maatregelen die de Europese beleidsmakers moeten nemen, om ons te helpen dit robuuste voedselsysteem, zoals in de Green Deal beschreven, te kunnen realiseren.”

Wat vraagt NAJK terug?
In de Green Deal staan forse doelstellingen. Een korte opsomming van de maatregelen die volgens NAJK nodig zijn om deze doelstellingen te kunnen halen:

  • Duurzaamheid moet uit de markt worden betaald. Als de markt geen financiële zekerheid kan bieden, moet de overheid hier garant voor staan.
  • Wettelijke kaders voor gewasbeschermingsmiddelen.
  • Een betere en snellere toelating van alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen.
  • Evenwichtsbemesting met het gewas als basis, dus waarin het gebruik van onbewerkte of bewerkte dierlijke mest ruim baan krijgt ten opzichte van kunstmest.
  • Gelijke minimumstandaarden voor dierenwelzijn en een etiketteringssysteem met erkenning binnen de hele EU.
  • Importheffingen voor producten die niet aan de Europese basisstandaarden of koolstofregels voldoen. Het geïnde geld moet weer worden geïnvesteerd in innovatie.
  • Agrarisch natuurbeheer moet meegenomen worden in de doelstellingen omtrent natuurgebieden.
  • Jonge boeren moeten met financiële middelen en goede toegang tot het verkrijgen van grond ondersteund worden in hun bedrijfsovername.

Met deze maatregelen wordt er een klimaat gecreëerd waarin het mogelijk wordt om dichter bij de doelstellingen vanuit de Green Deal te komen. Wij, jonge boeren en tuinders, vragen moed en lef van Europese en Nederlandse politici om ons door deze transitie heen te helpen en ons ondernemerschap te vertrouwen om deze doelstellingen te halen. Laat ons duurzaam voedsel produceren, want daar zijn wij het beste in.

Dit waren nog maar een aantal punten uit het actieplan. Lees hier het hele actieplan Green Deal van NAJK.

Derogatie hoort bij toekomstperspectief!

In het Kamerdebat van dinsdagavond 19 april hebben landbouwwoordvoerders Thom van Campen (VVD), Derk Boswijk (CDA), Roelof Bisschop (SGP), Pieter Grinwis (CU) en Caroline van der Plas (BBB) een motie ingediend waarin zij aandacht vragen voor de rampzalige gevolgen die een afschaf van de derogatie heeft. NAJK heeft grote zorgen over het tot op heden uitblijven van de duidelijkheid over de derogatie. De derogatie is een van de onmisbare bouwstenen om toekomstperspectief voor jonge boeren te creëren. NAJK roept de minister op zich hard te maken voor de verlenging van de derogatie.

Zeker in samenhang met de opgaves die er op jonge boeren afkomen, zoals water, klimaat en stikstof en het uitblijven van een duidelijk toekomstperspectief voor de jonge boer in de gebiedsgerichte aanpak, is derogatie van groot belang. Derogatie zoals we deze nu kennen, stimuleert gras wat een positief effect heeft op de waterkwaliteit. Daarnaast bespaart het kunstmest (en daarmee CO2) en draagt het op deze manier bij aan kringlooplandbouw. Het afschaffen van de derogatie zou de sector in zulke mate ontwrichten dat het zetten van stappen richting een duurzaam toekomstperspectief onhaalbaar wordt. “Derogatie draagt op vele vlakken bij aan de opgaves die voor ons liggen. Jonge boeren willen vooruit en hun schouders er onder zetten. Het uitblijven van de derogatie zal dit echter zo goed als onmogelijk maken”, aldus Marije Klever, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij.

Politieke daadkracht gevraagd
NAJK roept de minister op om te gaan staan voor derogatie en actief met Brussel het gesprek te voeren. Dit om een route te vinden die enerzijds een antwoord biedt voor de opgaves en anderzijds een werkbare vorm is die langjarig toekomstperspectief biedt, zodat jonge boeren op een praktische manier kunnen bouwen aan en vertrouwen ín de toekomst. NAJK trekt samen met LTO op in dit dossier. LTO heeft ook geschreven over derogatie en de ministers opgeroepen in actie te komen.