NAJK werkt mee aan het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) om boeren en tuinders te bereiken over de noodzaak van schoon en voldoende water en beter bodembeheer.

Achtergrond DAW
Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer is in 2013 in het leven geroepen om de waterkwaliteit en waterkwantiteit samen met boeren, waterschappen en overheden, te verbeteren. Ondanks dat wij het water al eeuwen de baas kunnen zijn, hebben wij in Nederland te maken met klimaatverandering. Dit kan de waterkwantiteit in gevaar brengen. Periodes van wateroverlast en droogte  kunnen problemen vormen voor de Nederlandse land- en tuinbouw. Ook de waterkwaliteit is een verbeterpunt. Hierbij kun je denken aan de hoeveelheid stikstof (nitraat) dat in het grondwater aanwezig is. In sommige gebieden van Nederland ligt deze hoeveelheid boven de toegestane norm van 50 milligram per liter water. Het DAW moet een alternatief zijn voor nieuwe wetten en regels die kunnen worden opgelegd. 

Projecten en ‘Kennismatching’
Inmiddels heeft het DAW 484 projecten, waarvan er op dit moment 283 lopen. De projecten verschillen in sector, thema en grondsoort. Om boeren in verschillende regio’s kennis uit te laten wisselen, is de functie van Kennismatcher in het leven geroepen. De zes Kennismatchers die actief zijn richten zich op sectoren veehouderij, akkerbouw en overige teelten. Hierbij is Nederland ook opgedeeld in Noord- en Zuid-Nederland, waarbij Zeeland, Brabant en Limburg onder Zuid vallen. Vanuit NAJK zijn Marloes van Schaik en Reinder Jan Wagevoort actief als Kennismatchers voor de overige teelten in Noord-Nederland. Op deze pagina stellen de Kennismatchers zich voor.

Oproep!
NAJK is benieuwd naar de ervaringen die leden hebben met DAW. Heb jij me gedaan met een DAW-project of loopt er op dit moment een project op jouw bedrijf? Dan horen we graag jouw ervaring over DAW. Stuur hiervoor een mailtje naar: rjwagevoort@najk.nl

Behoefte aan meer achtergrondinformatie van DAW? Je leest het hieronder!

• Over DAW
• De DAW-projecten
• Het DAW-jaarverslag van 2020

Samen met partners Flynth en Rabobank, organiseerde NAJK een drieluik aan webinars over het o, zo belangrijke onderwerp bedrijfsovername. Afgelopen woensdag 24 maart werd het drieluik succesvol afgesloten met het webinar ‘bedrijfsovername anno nu’. Er werd gekeken naar de alternatieve vormen van bedrijfsovername en er werd aandacht besteed aan het praktijkverhaal van Boer Frank, één van de ex-deelnemers van Boer zoekt Vrouw.

Dat de overname van een bedrijf niet binnen één dag geregeld is, hoeven we natuurlijk niet meer te vertellen. Het blijft een lastig proces waar vaak een jarenlange voorbereiding aan vooraf gaat. Juist daarom is een juiste voorlichting zo belangrijk. We geven onze leden, de rest van het gezin en andere geïnteresseerden graag de handvatten die ze nodig hebben tijdens het waardevolle, maar ingewikkelde proces van een bedrijfsovername. Waar begin je? En wat komt er allemaal bij kijken? We nemen je graag nog even mee langs de verschillende webinars van het drieluik.

‘De zachte kant van bedrijfsovername, is eigenlijk bikkelhard’
Op 10 februari trapten we het drieluik af met een webinar over de zachte kant van bedrijfsovername. Vaak wordt er in eerste instantie gekeken naar het financiële plaatje, de fiscus en de arbeid. De sociale aangelegenheid en communicatie tussen de familieleden wordt dikwijls vergeten of komt pas veel later aan bod. In het leven van een agrarisch ondernemer is de bedrijfsovername vaak één van de belangrijkste gebeurtenissen. Het is tegelijkertijd een einde en een nieuw begin. Communicatie over de wensen en belangen van de verschillende betrokkenen is daarom erg belangrijk, maar wordt niet altijd als makkelijk ervaren. Ze zeggen niet voor niks: ‘de zachte kant van bedrijfsovername is eigenlijk bikkelhard!’ In dit eerste webinar maakte dagelijks bestuurder Eke Folkerts, samen met Lianne Veenstra van Veenstra Agrocoaching en Hans Verweij van Flynth, het onbesprokene bespreekbaar. Met ruim 550 kijkers en enthousiaste reacties achteraf, konden we vol goede moed vooruitkijken naar de volgende twee webinars. Je kijkt het eerste webinar hier terug.

Het financiële plaatje
Woensdag 24 februari was het tijd voor nummer twee: het webinar over de financiële en juridisch/fiscale kant van bedrijfsovername. Eke Folkerts, portefeuillehouder bedrijfsovername bij NAJK, heette iedereen warm welkom en praatte de avond aan elkaar. De sprekers van die avond vulden haar door middel van presentaties aan. Rob Berkers van Rabobank startte zijn verhaal met de alarmerende tweet van Cor Pierik van het CBS, waarin hij aangaf dat meer dan 16.000 boerderijen in Nederland geen opvolger hebben. “Dit bericht zou het beeld kunnen schetsen dat de financiering van bedrijfsovernames een groot probleem is”, aldus Rob. “Ik hoop dat wij jullie aan het einde van deze avond hebben kunnen overtuigen dat bedrijfsovernames nog steeds te financieren zijn, mits er een goed onderbouwd plan onder ligt”, vult hij zichzelf aan. Hans Verweij van Flynth gaat dieper in op de juridisch/fiscale aspecten. Volgens hem is fiscaal gezien bijna altijd wel een oplossing mogelijk, mits je een deskundig adviseur in de hand neemt of te allen tijde je plannen laat checken door iemand die er verstand van heeft. Zo komen jullie niet voor verrassingen te staan. “De grootste uitdaging bij een bedrijfsovername zit hem vooral in het opstellen van een goed plan, waar iedereen uit het gezin ook achter staat”, sluit Hans zijn informatieve presentatie af. Het tweede webinar terugkijken? Dat kan hier.

Bedrijfsovername in de praktijk
Afgelopen woensdag 24 maart werd er in het afsluitende webinar ‘Bedrijfsovername anno nu’ zowel aandacht besteed aan de alternatieve vormen van een bedrijfsovername als hoe het er in de praktijk precies aan toe gaat. “Bedrijfsovername anno nu is het zoeken naar evenwicht”, aldus Hans Scholte van Flynth. “Aan de ene kant hebben we te maken met een stopper die het bedrijf overdoet aan een opvolger en een financieel gezonde ‘oudedag’ wil met inkomsten uit het bedrijf. Aan de andere kant heb je natuurlijk de (potentiële) opvolger die door wil met het bedrijf, een haalbaar inkomen wil hebben en aan een stukje pensioen wil denken”, legt hij uit. Na zijn uitleg over de alternatieve vormen van een bedrijfsovername die hij in de praktijk tegen komt, is het woord aan boer Frank en Gert over hun ervaringen bij hun (buitenfamiliaire) overname. Kijk het afsluitende webinar hier terug.

Alle webinars van dit drieluik zijn terug te kijken op ons YouTube-kanaal. Heb je na het kijken van de webinars nog behoefte aan een vervolgsessie over communicatie, samenwerking, het familieconvenant of het opstellen van een bedrijfsplan? Dat kan! Meld je interesse of ideeën voor een mogelijke vervolgsessie via info@najk.nl.

Het lijkt het toverwoord voor de Nederlandse boeren in politiek Den Haag. Volgens LNV-minister Schouten is het zelfs de toekomst, een duurzaam alternatief voor de landbouw in Nederland. We hebben het natuurlijk over kringlooplandbouw. Maar is dit dan écht het lichtpuntje aan het einde van die ellenlange stikstoftunnel of blijft het bij een sprookje? Aan de hand van vijf stellingen en vragen gaven onze partners in de BNDR van maart hun visie en advies over dit prikkelende onderwerp. Er ging alleen heel even iets mis. Bij deze een rectificatie!

De oplettende BNDR-lezers hadden het vast al door: er is iets misgegaan bij de drukker. In plaats van pagina zes, staat de vijfde pagina er twee keer in. Dit is natuurlijk niet de bedoeling, want hierdoor missen jullie drie interessante stellingen. Om jullie toch de volledige ‘lezersexperience’ te geven, vind je hier het hele thema-artikel. Veel leesplezier!

Afgelopen vrijdag, 12 maart, heeft de voorzieningenrechter van Noord-Nederland het besluit van de provincie Friesland, om een vergunning te verlenen voor uitbreiding van een melkveehouderij in het Friese Ee, vernietigd. De vergunning zou namelijk ten onrechte zijn verleend, omdat het onvoldoende zeker is dat met de vloer lagere emissies worden gehaald. NAJK is onthutst over de uitspraak en gaat deze week in gesprek met de minister van LNV. Deze uitspraak staat los van de aangenomen stikstofwet.    

Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) en de Vereniging Leefmilieu hadden de rechtszaak tegen de provincie Friesland aangespannen. Het ging om een procedure die al liep sinds  2019. De uitspraak van de voorzieningenrechter kan nog aangevochten worden door de overheid bij de Raad van State, waarmee er eventueel een andere uitspraak kan komen. NAJK heeft de uitspraak geanalyseerd en heeft ter verduidelijking nog wat vragen uitstaan bij derden. Voor NAJK is het wel helder dat deze uitspraak grote gevolgen kan hebben voor:

• Intern salderen
• Extern salderen
• Legalisering van melders en meldingsvrije activiteiten

“Er is nog veel onduidelijk. Echter is één ding wel duidelijk: deze uitspraak heeft grote gevolgen! Daarom gaat NAJK hier deze week nog met de minister over in gesprek”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer.

Wat zegt de uitspraak?
In de basis heeft de voorzieningenrechter besloten dat één stalsysteem in de Regeling Ammoniak en Veehouderij (RAV) voor de melkveehouderij te weinig wetenschappelijke zekerheid heeft. Daarmee trekt de voorzieningenrechter het gebruik van de RAV-lijst voor de melkveehouderij in twijfel. In de RAV-lijst kan elke melkveehouder vinden welke ammoniakemissie er per dier per stalsysteem gehanteerd mag worden bij een vergunningsaanvraag van de Wet Natuurbescherming (Wnb). De emissies per stalsysteem zijn ooit onderbouwd met metingen. Het lijkt erop dat deze metingen onomstotelijk wetenschappelijk moeten kloppen. Alleen dan kan worden vastgesteld dat een emissiearm systeem mag worden toegepast in een aanvraag voor een nieuwe Wnb-vergunning. “Deze systematiek wordt al jaar en dag gebruikt door boeren en overheden om vergunningen te verlenen voor de natuurbeschermingswet. NAJK gaat ervan uit dat de overheid in hoger beroep gaat en geen bakzeil haalt bij de Raad van State. Zo nodig moeten we als landbouwsector dit gezamenlijk met het ministerie oppakken”, stelt Meijer.

Intern en extern salderen
Het lijkt erop dat intern salderen of extern salderen niet meer mogelijk is in situaties waarin emissiearme stalsystemen worden gebruikt waarvan de metingen geen wetenschappelijke basis kennen. “Dit is een ramp voor jonge boeren die juist nu stappen willen zetten middels intern of extern salderen, maar dit willen doen met stalsystemen die nu niet meer worden goedgekeurd door het bevoegd gezag”, aldus Meijer.

Legalisering van melders en meldingsvrije activiteiten
De aangenomen stikstofwet verplicht de overheid om melders en meldingsvrije activiteiten te legaliseren binnen drie jaar nadat het programma hiervoor van start gaat. “Wanneer een melder of meldingsvrije activiteit toevallig een emissiearm systeem in gebruik heeft, waarvan de emissie nu door de voorzieningenrechter in twijfel wordt getrokken, kan en mag het niet zo zijn dat dit legalisatie van deze bedrijven in de weg staat. Wij gaan de overheid houden aan de wet die zijzelf in het leven hebben geroepen waarin het amendement hierover is opgenomen en aangenomen”, stelt Meijer.

Relatie aangenomen stikstofwet
De uitspraak gaat enkel en alleen over de toepassing van de Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) bij het verlenen van een vergunning op basis van de RAV-systematiek. De onderbouwing voor de uitspraak door de voorzieningenrechter heeft geen relatie met de net aangenomen stikstofwet. “Zonder de stikstofwet was deze uitspraak ook wel gedaan door de voorzieningenrechter”, aldus Meijer. NAJK gaat de komende tijd in kaart brengen wat de gevolgen zijn van deze uitspraak voor de toepassing van de aangenomen stikstofwet.