Brief doelsturing: een stap dichterbij duidelijkheid en perspectief voor jonge boeren

Op vrijdag 14 februari publiceerde minister Wiersma de contourenbrief over bedrijfsspecifieke emissienormen voor stikstof en broeikasgassen. De brief gaat in op de beleidsverandering van middelsturing naar doelsturing. NAJK is hier groot voorstander van. Ondernemers krijgen hierdoor de mogelijkheid om op hun eigen prestaties te sturen en hierop te worden beoordeeld. Dit in tegenstelling tot generieke maatregelen die voor iedereen gelden, omdat de sectordoelstelling niet wordt behaald wanneer niet elke ondernemer zijn of haar doelen haalt. “Ondernemers komen zelf aan de lat te staan voor het behalen van doelen, maar moeten daarvoor wel alle ruimte krijgen,” aldus Merel Straathof, portefeuillehouder Leefomgeving.

Doelsturing op drie thema’s
NAJK is blij dat er voor broeikasgassen, stikstofemissies en waterkwaliteit wordt gewerkt aan de omschakeling van middelsturing naar doelsturing. De Kamerbrief maakt duidelijk dat het ministerie met absolute emissiegetallen per eenheid op bedrijfsniveau wil toewerken naar doelsturing voor stikstof en broeikasgassen. Voor waterkwaliteit is een andere aanpak nodig. Hieraan wordt invulling gegeven bij de totstandkoming van het 8e Actieprogramma Nitraat, in samenwerking met de sector. NAJK is als onderdeel van het consortium van dit actieprogramma nauw betrokken.

Positieve punten in de brief over doelsturing
Jonge boeren en tuinders willen graag stappen zetten richting een duurzamere landbouw waarin zij een rendabel bedrijf kunnen uitoefenen. Ze moeten dan wel weten welke doelen ze moeten halen op hun bedrijf, anders weten ze niet waar ze naartoe moeten werken. Daarom is NAJK blij dat er duidelijkheid komt op bedrijfsniveau, met bedrijfsspecifieke doelen voor zowel stikstof- als broeikasgasemissies. Ondernemers worden verantwoordelijk voor hun eigen resultaten, maar niet voor de resultaten van de hele sector. “De invoering hiervan geeft ondernemers duidelijkheid en daarmee handelingsperspectief,” aldus Straathof. Ook wil de minister werken aan een eerlijk systeem, waarin ondernemers die al stappen hebben gezet niet worden gestraft voor hun eerdere inzet door hen een nog hogere doelstelling op te leggen. Ze kiest er bewust voor om geen reductiepercentage te hanteren ten opzichte van een gekozen referentiedatum. NAJK is hierover zeer te spreken.

Daarnaast wil de minister zoveel mogelijk aansluiten bij bestaande stelsels om stapeling van verplichtingen en extra regelgeving te voorkomen. “Jonge boeren zitten niet te wachten op nóg meer rechtenstelsels die naast elkaar bestaan. Daarom is dit een goede keuze,” stelt Straathof.

Een laatste belangrijk punt is dat de minister wil dat de inspanningen van individuele ondernemers, zoals zichtbaar in een stoffenbalans, goed worden meegenomen in nationale monitors. Voor stikstof betreft dit de NEMA (National Emission Model Agriculture) en voor broeikasgassen de KEV (Klimaat- en Energieverkenning). Deze monitors vormen de basis voor de afrekening van de sector op emissiereducties. “Het kan niet zo zijn dat de prestaties van individuele ondernemers, die door goed management hun doelen behalen, niet worden doorvertaald naar landelijke monitoring. Dit zou ertoe kunnen leiden dat de sector als geheel haar doelstelling niet haalt, met generieke maatregelen voor iedereen als gevolg,” vindt Straathof. NAJK is dan ook erg blij met dit voornemen van de minister.

Zorgen over vlotte implementatie en politieke borging van gestelde doelen
Dat de implementatie zorgvuldigheid en tijd vergt, is helder. In de Kamerbrief ontbreekt echter concreetheid over hoeveel tijd het ministerie hiervoor nodig denkt te hebben. NAJK roept de minister op om voortvarend te werk te gaan en de invoering zo snel mogelijk te realiseren. Zolang je als ondernemer niet weet waaraan je moet voldoen, kun je hier ook niet in investeren, terwijl de deadlines voor stikstof, klimaat en waterkwaliteit snel dichterbij komen. NAJK wil de minister hier graag bij helpen en zal hierover in gesprek gaan met het ministerie. Daarnaast maakt NAJK zich zorgen over de borging van de gestelde doelen. De organisatie vreest dat een toekomstig kabinet de gestelde doelen zal veranderen. “We moeten voorkomen dat doelen een politieke speelbal worden. Als doelen eenmaal zijn gesteld, moeten ze beschermd worden tegen politieke wisselingen,” stelt Straathof. NAJK wil daarom samen met het ministerie zoeken naar oplossingen om deze continuïteit te waarborgen en zal hierover gesprekken voeren.

Stikstofbrief
Naast de contourenbrief over doelsturing publiceerde de minister gisteren ook de brief Aanpak Nederland van het slot: perspectief voor sectoren en herstel van natuur. NAJK zal deze brief de komende dagen grondig bestuderen en vóór het Kamerdebat van volgende week haar reactie naar buiten brengen.

Lees hier de contourenbrief over bedrijfsspecifieke emissienormen voor stikstof en broeikasgassen.

Jelle Besten wint MaïsChallenge 2024!

Na een uitdagend groeiseizoen is Jelle Besten uit Haarle uitgeroepen tot winnaar van de MaïsChallenge 2024. De eindbijeenkomst, georganiseerd door Limagrain, NAJK en FrieslandCampina, bracht jonge veehouders en agrarische scholenteams samen om ervaringen te delen en de winnaars bekend te maken. Ondanks een extreem nat groeiseizoen, wisten de deelnemers goede resultaten te behalen op het gebied van maïsteelt en CO2-reductie.

Uitdagend groeiseizoen en waardevolle inzichten
Het groeiseizoen van 2024 begon met een bijzonder nat voorjaar, wat leidde tot late zaai, wisselende opkomsten en uiteenlopende oogstmomenten. Dit resulteerde in regionale verschillen in de maïsteelt. Desondanks hebben de deelnemers waardevolle kennis opgedaan over hoogwaardige eigen ruwvoerteelt en CO2-voetafdruk verkleinen. Ruben Klein Teeselink, NAJK-bestuurder en deelnemer, benadrukt: “Het leren van collega-veehouders, praktijkervaringen delen en het met elkaar in gesprek gaan over ruwvoerteelt is ontzettend waardevol.” FrieslandCampina, als themapartner van deze editie, deelde inzichten over het optimaliseren van maisteelt en het reduceren van de CO2-footprint.

Prijswinnaars
Jelle Besten uit Haarle won de hoofdprijs – een door Limagrain verzorgde studiereis voor twee personen naar het maïsproductiecentrum van Frankrijk. Op de Overijsselse zandgrond wist hij zijn maïs op het juiste moment te zaaien, wat een gelijkmatige opkomst en een hoge kwaliteit opleverde. Toch had Jelle niet verwacht dat hij als winnaar uit de bus kwam. “We hebben geluk gehad met het juiste zaaimoment en de grond was goed te bewerken. Maar ook netjes werken en het in- en uitkuilmanagement hebben bijgedragen aan het resultaat” aldus Jelle.  Luuk Klein Bluemink uit Ruurlo en Jelmer Stokreef uit Markelo eindigden respectievelijk als tweede en derde.

Naast de hoofdprijs waren er ook prijzen voor biodiversiteit en scholenteams. Annelies Bolijn uit Zierikzee won de biodiversiteitsprijs voor de beste akkerrand, terwijl Aeres Dronten de scholenteamscompetitie op zijn naam schreef. Zij ontvangen een geheel verzorgde rondleiding bij een FrieslandCampina fabriekslocatie en een bezoek aan Limagrain R&D in Rilland.

Het agrarische verhaal delen
Een speciale gast tijdens de eindbijeenkomst was melkveehouder en TikTok-boer Bram Romme. Hij reikte één van de prijzen uit en benadrukte het belang van communicatie binnen én buiten de sector: “Als wij ons eigen verhaal niet vertellen, doet iemand anders dat voor ons.” Romme, zelf oud-deelnemer van de MaïsChallenge, onderstreepte hoe belangrijk het is om in gesprek te blijven en kennis te blijven delen.

Succesvolle editie afgerond
Met het afronden van deze editie blikken Limagrain, NAJK en FrieslandCampina terug op een succesvolle MaïsChallenge. De organisatie kijkt uit naar de volgende editie, waarin opnieuw jonge veehouders de kans krijgen om zich te ontwikkelen tot echte maïsspecialisten.

Wat deed NAJK voor jou in december en januari?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, de achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden. Daarnaast ontwikkelen we trainingen en cursussen, regelen we winacties en behartigen we jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou december en januari? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

 

  • Maandagavond 2 december was NAJK-bestuurder Ruben Klein Teeselink te zien bij een uitzending van EenVandaag, deze uitzending stond in het kader van de mestcrisis.
  • NAJK heeft gepleit voor duidelijke kaders en een haalbaar tijdspad binnen ‘Ruimte voor Landbouw en Natuur’ zodat jonge boeren duurzaam kunnen ondernemen.
  • Op 16 december werd de leskist ‘Veilig op stage’ van BoerVeilig gelanceerd met video’s, checklists en informatie om studenten, docenten en stagebedrijven te helpen bij een veilige stage in de melkveehouderij.
  • Op 19 december sloegen zuivelverwerker Royal A-ware en NAJK de handen ineen voor een toekomstbestendige melkveehouderij middels het tekenen van een partnerschap.
  • NAJK heeft de afgelopen twee jaar op verzoek van LVVN meegewerkt aan een voorstel om tot een herziening van de pachtwetgeving te komen, dat langjarige pacht stimuleert.
  • In januari kwam de podcast ‘Jonge boeren kunnen grond niet meer betalen’ van Foodlog uit. In deze podcast ging NAJK-bestuurder Merel Straathof in gesprek over grondpolitiek en toegang tot grond voor jonge boeren.
  • Op 21 januari hebben Rabobank en NAJK hun samenwerking voor jonge agrariërs bekrachtigd. Alex Datema, directeur Food & Agri Nederland, en Roy Meijer, voorzitter van NAJK, tekenden de vernieuwde partnerovereenkomst.
  • Op 24 januari bracht NAJK een nieuwsbericht uit met daarin een reactie op de recentelijke stikstofuitspraken. NAJK pleit voor een stikstofbeleid gericht op emissie en voor duidelijke kaders.
  • Op 29 januari hebben de Dierenbescherming, LTO en NAJK een rapport aangeboden aan de minister met daarin kaders voor de oprichting van een Autoriteit Dierwaardigheid.
  • De melkveehoudersorganisaties DDB, LTO, NMV, NAJK, en zuivelverwerkersorganisatie NZO, hebben in januari ingestemd met de ‘Routekaart naar een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij’.

Wat doet NAJK voor jou in februari?
Natuurlijk zit NAJK ook in de maand februari niet stil. Houd de NAJK-site en de socials in de gaten voor het allerlaatste nieuws! Hierbij alvast een voorproefje:

  • Op 5 februari bracht NAJK-bestuurder Hilde Coolman, portefeuillehouder akkerbouw, uitdagingen van extreme weersomstandigheden in de praktijk onder de aandacht tijdens het openingspanel van de Nationale Bodemtop 2025, georganiseerd door LVVN.
  • Op 5 februari spreekt NAJK-voorzitter Roy Meijer tijdens het rondetafelgesprek van de tweede kamer over de brede ‘Brede beëindigingsregeling en structuurbeleid om toekomstperspectief voor blijvers te realiseren.
  • Op 7 februari deelde NAJK een Boer zoekt Boer-succesverhaal; een akkerbouwer zonder bedrijfsopvolging en een ambitieuze jonge agrariër zonder een bedrijf vonden elkaar op het platform.
  • Op woensdag 12 februari vindt de Agrarische Jongerendag 2025 plaats met als thema ‘Gas d’r op’. NAJK is met een stand aanwezig.
  • Op 13 februari vindt de slotsessie en prijsuitreiking van de MaisChallenge 2024, georganiseerd door Limagrain en NAJK, plaats op Aeres Hogeschool in Dronten.

Boer zoekt Boer: Succesverhaal van Marijn en Mariët

Marijn Knoot (27) en Mariët Reins-Hage (64) vonden elkaar drie jaar geleden via het platform Boer zoekt Boer. De zoons van Mariët zagen het niet zitten het akkerbouwbedrijf voort te zetten en Marijn had wel die wens, maar geen boerderij binnen de familie. Ze schreven zich beide in op het platform en zo geschiedde. Ondertussen zit Marijn in maatschap op het akkerbouwbedrijf in het Zeeuwse Oud-Vossemeer en loopt de samenwerking meer dan goed. We blikken met ze terug op hun succesverhaal!

Opvolger: Marijn Knoot

Hoe kwam je bij Boer zoekt Boer terecht?
“Mijn vader las in de krant een stukje over het platform Boer zoekt Boer. Toen heb ik gelijk een account aangemaakt. Eerst kijk je elke week, daarna elke maand en bijna een jaar later was het raak: toen ik het bedrijf van Mariët erop zag staan, heb ik gelijk een mailtje gestuurd en even later zaten we al bij elkaar op de koffie.”

En toen?
“Na twee keer koffie drinken, zijn we al met een adviseur/coach samen gaan zitten die ons vrijwel vanaf het begin heeft begeleid. Dat heeft ons heel erg geholpen. Die stelt vragen waar je in eerste instantie zelf niet aan denkt. Als we dat niet hadden gedaan, denk ik dat we misschien nog steeds in de beginfase zouden zitten.”

Heb je verder nog tips voor jongeren die in hetzelfde schuitje zitten?
“Ik sta er wel van te kijken hoeveel accounts er zijn zonder tekst en zonder foto’s. Ik ben ervan overtuigd dat hoe meer je vertelt en laat zien van jezelf, hoe meer indruk diegenen al van je krijgen. Zorg voor een leuke foto en tekst erbij, laat zien wie je bent en onthoud: als je echt iets wil, dan kun je het ook!”

Wat vind je het mooist aan dit platform?

“Dat degenen die wel willen en kunnen, maar geen bedrijf hebben en andersom, wel de kans krijgen om iemand te vinden. En de boerenbedrijven daardoor blijven bestaan.”

Overdrager: Mariët Reins-Hage

Hoe kwam je bij Boer zoekt Boer terecht?
“Toen voor mij duidelijk werd dat mijn zoons andere plannen hadden dan ons akkerbouwbedrijf voort zetten, heb ik eerst in de buurt een aantal dingen geprobeerd. Dat liep alleen niet zoals ik wilde. Boer zoekt Boer was eigenlijk mijn plan B, maar binnen twee weken na mijn inschrijving had ik al een mailtje van Marijn!”

Wat trok je aandacht?
“Wat voor mij een soort voorwaarde is om tot een succesformule te komen, is dat je zo volledig mogelijk op het profiel weergeeft wat je bent en wat je zoekt. Marijn was op dat moment een van de weinige jongens die iets meer had staan dan enkel ‘ik zoek een akkerbouwbedrijf’. Toen had ik gelijk al het idee als Marijn zelf niet reageert, zal ik hem een berichtje sturen. Maar dat was niet nodig.”

Heb je tips voor iemand die in hetzelfde schuitje zit?
“Je kunt naar mijn idee alleen op een goede manier iets voor elkaar krijgen, als je echt open kaart speelt naar elkaar. Maar naast het eerlijk zijn naar elkaar en een volledig profiel aanmaken op het platform, moet je als overdrager naar de jongere generatie wel iets te bieden hebben. Je moet je niet te star opstellen en ze ook iets gunnen. Anders zijn ze zo weg.”

Wat vind je het mooist aan dit platform?
“Dat er iemand de kans krijgt om het bedrijf op deze manier voort te zetten, daar kick ik op! Dat is eigenlijk drie keer winnen. Het is voor mij een prachtige oplossing, voor mijn kinderen en ook voor Marijn een mooie toekomst!”

 

Schrijf je ook in voor het Boer zoekt Boer platform via de link

Leden ZuivelNL & Dierenbescherming schetsen stip op de horizon voor een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij

De melkveehoudersorganisaties DDB, LTO, NMV, NAJK, en zuivelverwerkersorganisatie NZO, die samenwerken in ZuivelNL, hebben ingestemd met de ‘Routekaart naar een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij’. Deze routekaart is de start van een samenwerking met de Dierenbescherming waarmee deze partijen hun ambitie tonen om te werken aan een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij. Er zijn randvoorwaarden opgenomen voor het kunnen waarmaken van de gezamenlijke ambities.

Kompas voor de komende jaren
De routekaart fungeert als kompas voor de komende jaren. Het helpt de melkveehouderij en de Dierenbescherming om samen te werken aan een melkveehouderij waarin dierenwelzijn centraal staat en investeringen in het welzijn van dieren lonend zijn. Dit vereist niet alleen inspanningen van melkveehouders, maar ook van de toeleverende en verwerkende industrie, de markt en de overheid. “Het is goed dat er eindelijk een stip op de horizon wordt geschetst voor een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij. Dit geeft een richtlijn waarmee jonge boeren het bedrijf kunnen ontwikkelen richting 2040. Waarbij er rekening wordt gehouden met essentiële randvoorwaarden om daar naartoe te groeien.” Aldus Ruben Klein Teeselink, portefeuillehouder melkveehouderij bij NAJK.

Randvoorwaarden waaraan voldaan zal moeten worden
Om de stappen beschreven in de routekaart te kunnen zetten, zal voldaan moeten worden aan randvoorwaarden zoals:

  • Vergunningen en financiering
  • Consistent beleid
  • Gelijk speelveld
  • Integraliteit met andere opgaven, zoals klimaat en stikstof
  • Samenhang met wetgeving en het nog te sluiten Convenant dierwaardige veehouderij

Als de randvoorwaarden van een specifieke stap niet zijn ingevuld, kan de stap niet worden gezet.

Deze randvoorwaarden in de routekaart komen overeen met de randvoorwaarden in het Convenantstraject dierwaardige veehouderij. “Met deze randvoorwaarden hebben we zekerheid voor jonge boeren en worden we niet gehouden aan het onmogelijke. Er wordt namelijk steeds meer gevraagd van melkveehouders en dat kan niet zonder enige vorm van realisme.” Aldus Ruben Klein Teeselink.

Aanleiding voor het opstellen van een routekaart melkveehouderij
In 2021 stemden de Tweede en Eerste Kamer in met een voorstel van Leonie Vestering (PvdD) om de Wet dieren aan te passen. Dit voorstel verbood het aanpassen van dieren aan een houderij- of huisvestingssysteem. Een juridische analyse, uitgevoerd in opdracht van de toenmalige minister van LNV (nu LVVN), concludeerde echter dat dit amendement niet goed uitvoerbaar was en tot grote problemen kon leiden.

Daarop is besloten het amendement te vervangen door uitvoerbare regels. De grote veehouderijsectoren, markt- en ketenpartijen en de Dierenbescherming zijn gevraagd om met LVVN tot een convenant te komen over de ontwikkeling naar een dierwaardiger veehouderij, dat mede de basis vormt voor wet- en regelgeving (algemene maatregel van bestuur).

Gedurende de tijd groeide de overtuiging dat wanneer je als sector enige invloed wil uitoefenen op de politieke processen en wetgeving, een gezamenlijk plan met de Dierenbescherming noodzakelijk is. Daarom zijn, parallel aan het convenantstraject, gesprekken gevoerd met de Dierenbescherming. Dat is de aanleiding voor het opstellen van de ‘Routekaart naar een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij’.

Bekijk de Routekaart naar een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij

Onafhankelijke autoriteit onmisbaar voor dierwaardige veehouderij

Om stappen te kunnen zetten naar een dierwaardige veehouderij vinden LTO, NAJK, ZuivelNL, SBK, POV en de Dierenbescherming een onafhankelijke en objectieve autoriteit onmisbaar. Om inzicht te krijgen hoe een dergelijke ‘autoriteit’ het beste juridisch kan opereren, hebben de organisaties gezamenlijk opdracht gegeven dit te laten onderzoeken. Op woensdag 29 januari hebben Ellen Bien, bestuurder van de Dierenbescherming, en Dirk Bruins, voorzitter van LTO, en Ruben Klein Teeselink, dagelijks bestuurslid namens NAJK, dit aan minister Wiersma aangeboden.

Dierwaardige veehouderij veelomvattende puzzel
De Wet Dieren moet voorzien in een uitwerking van hoe de veehouderij aan de principes van Mellor kan voldoen. Preciezer nog, hoe de Raad voor Dierenaangelegenheden heeft beschreven welke kenmerken een dierwaardige veehouderij heeft.

Dat is een grote, en veelomvattende puzzel. Want niet alleen gaan de veehouders dan hun dieren anders houden. De hele keten, van boer tot en met consument en alle schakels daartussen, zal anders moeten gaan functioneren, anders gaan inkopen en anders gaan consumeren. Anders komt er geen verandering die ‘volhoudbaar’ is.

Dat vraagt om afspraken: met de overheid, met de ketenpartijen zoals slachthuizen, transporteurs, verwerkers, logistiek, retail, horeca, grote foodserviceketens, noem maar op. Markt en veehouderij moeten op elkaar passen, qua werkwijze en volume. De wetgeving moet helpend zijn. De overheid, stuurt, faciliteert, financiert, werkt samen, besluit en past aan. Zo kunnen ‘de markt’ (het geheel van alle actoren) en ‘de overheid’ samenwerken. We noemen dat ‘publiek-private samenwerking’.

Bekijk het rapport hier

Objectieve autoriteit kan geheel overzien
Stel dat die afspraken en ook de wet- en regelgeving er komen. Dan is het nodig dat er een objectieve ‘autoriteit’ is, die gezaghebbend is, boven alle partijen staat (dus ook boven het ministerie) en het geheel overziet. Die op basis van data kan meten, monitoren en adviseren. De waarde die aan data en adviezen wordt toegekend, is en blijft een politieke kwestie. Een ‘autoriteit’ die boven de betrokken partijen staat, meet de voortgang van alle afspraken, publiek en privaat. Liefst op basis van bestaande (markt) informatie en bestaande meetsystemen. De autoriteit levert inzicht in de voortgang naar een dierwaardige veehouderij, en biedt inzicht in de marktomstandigheden en andere voorwaarden. LTO, NAJK, ZuivelNL, SBK, POV en de Dierenbescherming hebben laten uitzoeken hoe een dergelijke objectieve marktmeester juridisch het beste past bij de opdracht die aan een dergelijke organisatie wordt gegeven. We stellen dit rapport ter beschikking aan geïnteresseerde betrokkenen, ten behoeve van de discussie in de Tweede Kamer hierover.

“Een onafhankelijke autoriteit is het redelijke gas en rempedaal waarmee jonge boeren niet aan het onmogelijke gehouden worden. Samen met de onafhankelijke autoriteit kunnen jonge boeren verantwoord stappen zetten naar een meer dierwaardige veehouderij”, aldus Wendy Kicken, portefeuillehouder pluimvee-, varkens- en kalverhouderij.

Rabobank en NAJK verlengen samenwerking voor jonge agrariërs

Rabobank en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) hebben hun samenwerking opnieuw bekrachtigd. Op maandag 21 januari ondertekenden Alex Datema, directeur Food & Agri Nederland bij Rabobank, en Roy Meijer, voorzitter van NAJK, de vernieuwde partnerovereenkomst. Hiermee zet Rabobank de samenwerking met jonge boeren en tuinders voort en blijft zij bijdragen aan hun ontwikkeling en ondernemerschap.

NAJK werkt samen met partners in de agrarische sector om jonge boeren en tuinders te voorzien van waardevolle kennis, inzichten en ondersteuning. De verlenging van het contract onderstreept de waarde die beide partijen hechten aan het delen van kennis en het versterken van de agrarische sector. Alex Datema: “NAJK laat de stem van jonge ondernemers goed horen. Die stem en het ondernemerschap van jonge agrariërs hebben we nodig voor een toekomstbestendige agrarische sector.”

Rabobank is al jarenlang een belangrijke partner die met expertise en betrokkenheid bijdraagt aan de ontwikkeling van jonge agrariërs. Hun ervaring op het boerenerf en in sectorplannen maakt hen tot een waardevolle partner in het versterken van de positie van de nieuwe generatie ondernemers. NAJK en Rabobank bieden bijvoorbeeld samen het leertraject ‘Rabo Opvolgers Perspectief’ aan bij NAJK-leden, speciaal voor aankomend agrarisch ondernemers tussen de 20 en 35 jaar. “Wij zijn blij met de voortzetting van deze samenwerking. Wij houden binnen de Rabobank het belang van de jonge boer en tuinder scherp in het oog. Daarnaast werken we samen aan het bedenken van oplossingen voor problemen waar onze achterban tegenaan loopt, zowel nu als in de toekomst”, aldus Roy Meijer, NAJK-voorzitter.

Samen met NAJK werkt Rabobank aan een sterke, toekomstbestendige agrarische sector.

Stikstofbeleid loopt vast en dat raakt de jonge boer

De stikstofproblematiek blijft de agrarische sector raken en dus ook de jonge boer. De afgelopen twee maanden zijn er twee gerechtelijke uitspraken geweest over het stikstofbeleid. De eerste uitspraak heeft de vergunningverlening stopgezet. De andere uitspraak heeft de overheid verplicht om de door haar eigen stikstofdoelen te behalen in 2030 die voorkomen uit de stikstofwet op straffe van 10 miljoen euro. Hiervoor is nieuw stikstofbeleid nodig. Het kabinet was hier al mee bezig en heeft hierom vandaag een ministeriële commissie ingesteld. NAJK pleit voor een omslag in het beleid waarbij het huidige systeem, dat nu gericht is op stikstofdepositie, wordt vervangen door een aanpak gericht op stikstofemissie. Daarnaast moeten PAS-melders en interimmers eindelijk een keer gelegaliseerd worden.

De knelpunten en noodzakelijke veranderingen
Voor jonge agrariërs maakt deze uitspraken een al langer bestaand probleem opnieuw duidelijk: het ontbreken van werkbaar en toekomstgericht beleid. NAJK maakt zich zorgen over het gebrek aan perspectief. Daarnaast baart de vastlopende vergunningverlening ook zorgen, omdat die essentieel is om bedrijven te legaliseren, te verduurzamen en verder te ontwikkelen. “Zonder vergunningen kunnen jonge boeren namelijk niet legaliseren en/of geen investeringen doen in bijvoorbeeld emissiereductie, klimaatmaatregelen of het verbeteren van waterkwaliteit.”, aldus Roy Meijer voorzitter NAJK. Dit leidt tot stagnatie in verduurzaming, terwijl boeren juist bereid zijn om te investeren in toekomstbestendige oplossingen en een rendabel bedrijf.

Ministeriële commissie
Het kabinet onderstreept dat er nieuw stikstofbeleid moet komen en heeft daarom een ministeriële commissie ingesteld. Volgens NAJK onderstreept dit dat naast de landbouw ook andere sectoren aan zet zijn om minder stikstof te emitteren. Het kabinet omarmd de gedachte van een op emissiegerichte aanpak in haar regeerprogramma en beleidsbrieven. NAJK is daar positief over. “Als sector kunnen we alleen afgerekend worden op iets waar we zelf invloed op hebben en dat is onze emissie.”, aldus Meijer. Daarom moet het stikstofbeleid op de schop, want die is nu gebaseerd op stikstofdepositie. Het nieuwe stikstofbeleid moet volgens NAJK zorgen voor legalisering van PAS-melders en interimmers. Daarnaast moet vergunningverlening weer mogelijk worden, zodat jonge veehouders aan de slag kunnen met emissiereductie.

Het jaar van de waarheid
2025 wordt een cruciaal jaar voor de agrarische sector, en voor jonge boeren in het bijzonder. De urgentie om duidelijke keuzes te maken en met uitvoerbaar beleid te komen, is groter dan ooit. Zonder die duidelijkheid dreigen jonge ondernemers een toekomst elders te overwegen en dat zeer begrijpelijk. “We moeten ons dan wel beseffen dat we de toekomst van onze vergrijzende sector daarmee ongelofelijk op het spel zetten. Het kabinet heeft alle ruimte hier wat aan te doen en samen met de coalitiepartijen zijn zij nu aan zet. Komt hier wat haalbaars uit, dan kunnen wij ook onze schouders eronder zetten”, aldus Meijer.

Roy Meijer te gast bij “Dit is de dag” op NPO Radio 1
Roy Meijer, voorzitter van NAJK, lichtte de zorgen van jonge boeren toe in het radioprogramma Dit is de Dag op NPO Radio 1. Hierin gaf hij aan dat de uitspraak van de Raad van State voor de kerst pijnlijker was, omdat deze uitspraak de gehele vergunningverlening stil legde. “Als je wilde intern salderen of extern salderen, dan ging dat vanaf dat moment niet meer door.”, aldus Meijer. Vervolgens is de rechtszaak van Greenpeace besproken. Daarover gaf Meijer aan dat hij niet verrast was over de uitspraak van de rechter die inhoud dat de overheid het in de stikstofwet door haar zelf vastgestelde doel in 2030 moet halen. Dit doel komt neer op het behalen dat 50% van het stikstofgevoelige areaal van habitattypen en leefgebieden onder de Kritische Depositie Waarde komt in 2030. Ook heeft Meijer aangegeven dat hij stelt dat sturen op enkel stikstofdepositie een heilloze weg is, maar sturen op emissie is de enige uitweg. Als uitsmijter gaf Meijer mee dat jonge veehouders moeten weten wat ze moeten doen op hun erf, zodat ze aan de slag kunnen. “Die duidelijkheid is nodig binnen nu en een jaar. Zo niet, dan lonkt het buitenland.”, aldus Meijer.

Opheffing MKZ-restricties

Naar aanleiding van het besluit van minister Wiersma om de beperkingen rondom de MKZ-besmetting in Duitsland af te schalen, worden alle resterende restricties vanuit ons hygiëne-advies en werkprotocol opgeheven. Dit betekent dat vanaf maandag 27 januari alle activiteiten en bijeenkomsten weer volledig doorgang kunnen vinden.

Wat betekent dit concreet?

  • Bijeenkomsten: Grootschalige fysieke bijeenkomsten voor MKZ-gevoelige sectoren (rundvee, varkens, kleine herkauwers) kunnen vanaf maandag 27 januari weer georganiseerd worden.
  • Bestuursvergaderingen en overleg: Fysieke bijeenkomsten van bestuurders en medewerkers kunnen zonder beperkingen plaatsvinden.
  • Bedrijfsbezoeken: Er gelden geen beperkingen meer voor het bezoeken van bedrijven in MKZ-gevoelige sectoren.

Vervolgstappen

Vanaf 27 januari vervallen alle adviezen en maatregelen rondom MKZ. Mocht de situatie onverhoopt wijzigen, dan worden jullie direct geïnformeerd via de bekende kanalen.

Voor meer informatie verwijzen we naar de website van de Rijksoverheid.

Dank voor jullie medewerking en begrip in de afgelopen tijd!

Update richtlijn hygiëne advies MKZ

Naar aanleiding van de MKZ-besmetting in Duitsland en de recente ontwikkelingen rondom het PCR-onderzoek in Nederland, past NAJK het hygiëne advies voor MKZ aan.

Vanaf heden geldt:

  • (Leden)bijeenkomsten: Deze week is het dringende advies om nog geen grootschalige bijeenkomsten te laten plaatsvinden voor sectoren die gevoelig zijn voor MKZ (rundvee, varkens, kleine herkauwers). Waar mogelijk kun je deze vervangen door een online bijeenkomst. Mocht er zich geen nieuwe alarmerende situatie voordoen, dan zijn dergelijke bijeenkomsten vanaf maandag 27 januari weer mogelijk.
  • Bestuursvergaderingen en fysieke overleggen: Bestuurders van MKZ-gevoelige sectoren kunnen vanaf nu weer fysiek bijeenkomen. Hierbij geldt dat een digitale vergadering uiteraard altijd een optie blijft wanneer dat de voorkeur heeft.
  • Voor bestuurders en medewerkers die thuis een bedrijf hebben in een MKZ-gevoelige sector, of voor hun werkzaamheden betrokken zijn bij een MKZ-gevoelige sector, geldt het advies om tot maandag 27 januari de hygiënemaatregelen in acht te nemen en geen bedrijven te bezoeken als dit niet noodzakelijk. Wij verzoeken iedereen zich hier aan te houden om verdere risico’s te voorkomen. Deze aangepaste maatregelen gelden tot maandag 27 januari.

Mochten zich in de tussentijd geen nieuwe, alarmerende ontwikkelingen voordoen, dan vervallen vanaf volgende week maandag de restricties. Indien er nieuwe ontwikkelingen of updates zijn, worden deze zo snel mogelijk gedeeld via de NAJK-website.

Inhoudelijke informatie:
Voor meer informatie en de huidige situatie verwijzen wij naar de website van de Rijksoverheid:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/diergezondheid

Wij blijven de situatie nauwlettend volgen en schakelen waar nodig op of af. Dank voor jullie medewerking en begrip!