Praktijkpilot Koe en Eiwit zoekt ruim 100 deelnemers!

Minder eiwit in het rantsoen is een van de managementmaatregelen waarmee melkveehouders de stikstofefficiëntie op hun bedrijf kunnen verbeteren. In de 4-jarige praktijkpilot Koe en Eiwit kunnen zij samen met hun voeradviseur en extra onafhankelijk advies ontdekken waar het voerspoor kansen biedt. Met oog voor melkproductie en diergezondheid. Wetenschappers van Wageningen Livestock Research (WUR) voeren de pilot uit, waarbij samenwerking wordt gezocht met veevoerleveranciers, adviseurs en dierenartsen. Zij zijn op zoek naar ruim 100 deelnemers!

Rantsoenoptimalisatie
De focus van de praktijkpilot ligt op het monitoren van de optimalisatie van het rantsoen van de veestapel. Met als doel een verlaging van het ruw eiwitgehalte tot 155 gram ruw eiwit per kg droge stof. Ruwvoermanagement is hierbij een belangrijk onderdeel. Hoe beter de melkveehouder dit onderdeel van de stikstofkringloop in de vingers heeft, hoe meer knoppen er zijn om aan te draaien voor een efficiënte bedrijfsvoering. Als blijkt dat scherp(er) voeren kan, dan is dat regelrechte winst. Ook in de portemonnee van de boer, want aanvoer van eiwit kost geld.

Melkveehouder en voeradviseur
Deelnemers aan ‘Koe en Eiwit’ gaan samen met hun voeradviseur aan de slag met deze rantsoendoelstelling. Dat zal voor de één zeer uitdagend zijn, terwijl het voor de ander eenvoudiger binnen bereik ligt. De omstandigheden zijn immers per bedrijf verschillend. Om die reden worden de deelnemers in negen verschillende praktijkkringen ingedeeld, op basis van grondsoort en bedrijfsintensiteit. Bij de zoektocht naar een goede balans tussen stikstofefficiëntie, melkproductie en diergezondheid staan de pilotdeelnemers niet alleen, maar krijgen zij extra begeleiding en advies. Naast adviseurs zijn ook dierenartsen betrokken voor de monitoring van de diergezondheid bij een rantsoen van 155 RE

Digitaal spreekuur
Melkveehouders die interesse hebben kunnen nog voor de Kerst in een digitaal spreekuur hun vragen stellen aan projectleider Paul Galama en onderzoeker Michel de Haan. Aanmelden voor het spreekuur kan op de website www.koeeneiwit.nl. Spreekuren zijn op dinsdag 21 december a.s. en woensdag 22 december a.s., beide om 9-10 uur en 13-14 uur. Op deze website kunnen melkveehouders zich ook direct aanmelden voor deelname aan de pilot. Kijk op www.koeeneiwit.nl voor het inschrijfformulier. Deadline voor aanmelden is maandag 3 januari 2022. Afhankelijk van het aantal aanmeldingen zal er eventueel een selectie plaatsvinden.

Initiatief en uitvoering
Initiatiefnemer voor deze pilot is de werkgroep ‘Stikstof en Veevoer’, samen met het Ministerie van LNV. ‘Stikstof en Veevoer’ bestaat uit LTO, NAJK, Biohuis, BoerenNatuur, Netwerk GRONDig, Nevedi, Rabobank en NZO. Tijdens de praktijkpilot zal de werkgroep als begeleidingscommissie fungeren. Financiering komt van het Ministerie van LNV en de uitvoering is in handen van een deskundig team onder leiding van Paul Galama van Wageningen Livestock Research (WUR), waarbij samenwerking wordt gezocht met veevoerleveranciers, adviseurs en dierenartsen.

Wat deed NAJK voor jou in november?

Iedereen bij NAJK zet zich dag in dag uit voor 100% in voor jou als lid. We zorgen bijvoorbeeld voor het materiaal, de achtergrondinformatie en gespreksleiders voor interessante bijeenkomsten of discussieavonden. Daarnaast ontwikkelen we trainingen en cursussen, regelen we winacties en behartigen we jouw belangen in Den Haag of Brussel. Wat deed NAJK voor jou in november? Hier een kleine greep uit alle activiteiten:

  • Op zaterdag 6 november was dagelijks bestuurder met de portefeuille bedrijfsovername, Eke Folkerts, te zien bij Nieuwsuur. In de uitzending werd aandacht besteed aan het platform Boer zoekt Boer en de buitenfamiliaire overnames in de agrarische sector in het algemeen. Kijk de uitzending hier terug (vanaf 22:55 min.)
  • Dagelijks bestuurder Willem Voncken nam plaats in het discussiepanel tijdens het twaalfde Deltacongres in Maastricht over waterveiligheid en klimaatverandering. 
  • Tijdens het 125-jarig bestaan van De Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond (NCB) ging NAJK-voorzitter Roy Meijer met andere jonge boeren in gesprek over de toekomst van het ondernemen binnen de agrarische sector. 
  • Om goede dingen te bereiken voor jong agrarisch Nederland, werkt NAJK op veel vlakken samen met verschillende sectorpartijen en partijen uit de agroketen. Benieuwd waar NAJK samen met andere landbouworganisaties druk mee was? Je leest het hier.
  • In november was de kick-off van het Groenpact Jongerenplatform, waarbij jongeren kunnen meedenken over de toekomst van het voedsel- en landbouwsysteem. Bij dit platform zijn nu vijf jongerenorganisaties betrokken, waaronder NAJK. Dagelijks bestuurder Tim van der Mark met de portefeuille varkens, kalveren en pluimvee, is vanuit NAJK verantwoordelijk voor dit platform.
  • Op 22 november organiseerde NAJK met verschillende partijen uit de agrarische sector een webinar over de stand van zaken rondom het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN) en hun gezamenlijk opgestelde maatwerkaanpak.
  • In november werden er weer verschillende BodemBattles en -Masters georganiseerd op AJK’s en scholen. Benieuwd naar de mogelijkheden voor jouw school of AJK? Stuur gerust een mailtje naar gvanesveld@najk.nl.
  • Dagelijks bestuurder Leendert Jan Onnes met de portefeuille akkerbouw mocht onlangs een bijdrage leveren aan de werkconferentie van het ministerie van LNV over Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). Hij ging, samen met verschillende vertegenwoordigers, in gesprek over de dilemma’s die de opgaven rondom stikstof, klimaat, water en bodemdaling met zich meebrengen en de stimulering van boeren. Speciaal voor deze dag werd dit filmpje gemaakt op zijn bedrijf. 
  • Om leiding te geven aan NAJK als organisatie ging in november de zoektocht van start naar een enthousiaste en ondernemende directeur met affiniteit voor het platteland en agrarisch werk. Solliciteren kan nog t/m 10 december.
  • Sinds 29 november is het weer mogelijk je in te schrijven voor de MaïsChallenge 2022 onder leiding van NAJK en zaaizaadbedrijf Limagrain. Lees meer. 

Wat doet NAJK voor jou in december?

Natuurlijk zit NAJK in december ook niet stil. Houd de NAJK-site en de socials in de gaten voor het allerlaatste nieuws! Hierbij alvast een voorproefje:

  • In december staan de sollicitatiegesprekken gepland voor de zoektocht naar een directeur van NAJK. 
  • Dagelijks bestuurder Eke Folkerts verschijnt met een achtergrondverhaal over bedrijfsopvolging in het vakblad Pluimveeweb. 
  • Eind december nemen we afscheid van dagelijks bestuurder Willem Voncken en wordt de nieuwe portefeuillehouder internationaal gekozen. 

NAJK en DeLaval blijven elkaar versterken

DeLaval is en blijft de komende jaren kennispartner van NAJK. In het Drentse Witteveen tekenden Geert-Jacob van Dijk (Algemeen Directeur bij DeLaval Benelux) en NAJK-voorzitter Roy Meijer een nieuwe partnerovereenkomst. NAJK is erg blij met deze verlenging. DeLaval is een waardevolle partner van NAJK die zorgt voor extra interactie met de jonge melkveehouders. Op naar wederom drie mooie jaren!

NAJK sluit partnerschapovereenkomsten met de belangrijkste spelers uit de agrarische sector. Zo worden NAJK-leden verrijkt met relevante informatie en volgen ze de laatste ontwikkelingen van de agrarische sector op de voet. Met de verlenging van het partnercontract tekenden Geert-Jacob van Dijk en Roy Meijer voor drie extra jaren aan uitwisseling en kennisdeling. 

Voor een ieder wat wils
Als belangenvereniging voor de jonge boeren en tuinders vertegenwoordigt NAJK een jonge, enthousiaste groep van zo’n 8.000 agrarisch ondernemers. “Wij vinden het als NAJK dan ook belangrijk dat onze partners breed georiënteerd zijn”, aldus de NAJK-voorzitter. “DeLaval levert totaaloplossingen voor de melkveehouderij en is daarmee een belangrijke speler voor de jonge melkveehouders die onze achterban rijk is.”

Kennis en inzichten delen
Optimalisatie van de melkproductie, bedrijfsrendement en het verbeteren van het welzijn van mens en dier op een verantwoorde manier, daar zet DeLaval zich met hart en ziel voor in. Geert-Jacob van Dijk is erg tevreden met het voortzetten van de samenwerking met NAJK: “Agrarische Jongeren zijn onze klanten van de toekomst. We helpen ze graag hun doelen en ambities te behalen. Door goed voorbereid te zijn op de toekomst en met een gezonde dosis ondernemerschap kun je als jonge ondernemer, ook in een steeds veranderende omgeving, grote stappen zetten. DeLaval denkt in oplossingen, heeft meer dan 140 jaar kennis en ervaring en deelt dit graag met de leden van NAJK.” Bedrijfsontwikkeling en -inrichting op het gebied van melken, voeren, koelen, management en de inrichting van de stal? DeLaval zal de nieuwste ontwikkelingen en inzichten uitgebreid met jullie delen.

VACATURE | Kom jij ons team versterken als directeur?

Om leiding te geven aan onze organisatie zoekt NAJK een enthousiaste en ondernemende directeur met affiniteit voor het platteland en agrarisch werk! Ben jij die zelfstandige denker en doener met een flexibele werkhouding? Wie weet zijn wij als jonge en ambitieuze organisatie dan op zoek naar jou! 

Benieuwd? Lees hier de volledige vacature.

Let op: solliciteren op deze functie is helaas niet meer mogelijk.

Vooruitgang in 7e Actieprogramma

Afgelopen vrijdag, 26 november, stuurde minister Schouten een Kamerbrief met daarin het gewijzigde 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN). Er worden een aantal desastreuse maatregelen aangepast en het alternatief dat gemaakt is, wordt in het 7e Actieprogramma opgenomen. NAJK heeft hier afgelopen periode hard voor gelobbyd en is daarmee positief over de wijzigingen. Hoewel het programma op deze manier wel verbeterd is, blijft het een zwaar en pijnlijk pakket.

Afgelopen maanden is NAJK volop bezig geweest met het concept 7e Actieprogramma. Samen met het consortium BO Akkerbouw, Cumela, LTO Nederland, NAV, NZO, POV en Rabobank heeft NAJK een alternatief plan opgezet. Ook heeft NAJK gezamenlijk met vele leden in de internetconsultatie aangegeven hoe desastreus dit Actieprogramma uitwerkt op onze boerenbedrijven en hoe groot de financiële gevolgen zijn.

Aanpassingen in 7e Actieprogramma
Mede dankzij de vele ingestuurde voorbeeldberekeningen in het rekenmodel, dat in samenwerking met Flynth adviseurs en accountants was opgesteld, konden wij LNV laten zien dat de financiële gevolgen van onder andere de ‘1 oktober’-maatregel gigantisch zouden zijn. Door namens het eerder genoemde consortium met het ministerie van LNV in gesprek te gaan, is het gelukt om de meest desastreuse maatregelen aan te laten passen, waaronder:

  • De verplichte inzaaidatum van 1 oktober voor vanggewassen op zand- en lössgronden geldt niet meer voor wintergewassen, zoals naar verwachting de suikerbieten.
  • Behalve voor maïs is 1 oktober geen verplichting meer, maar een aanbeveling met een verlaging van de gebruiksnorm in het volgende teeltjaar bij latere inzaai.
  • Geen verplichting tot het opnemen van rustgewassen op klei en veen.
  • Er blijft enige stikstofruimte voor de bemesting van groenbemesters.
  • Daar waar de waterkwaliteit op orde is, komen geen bredere teeltvrije zones.
  • Het percentage van 60% rustgewassen op graasdierbedrijven is geen verplichting meer. Wel zal er in het nieuwe mestbeleid, samen met de sector, gezocht worden naar een borging van een aandeel (permanent) grasland.
  • Om te voorkomen dat de invoering van teeltvrije zones zorgen voor problemen met de wet grondgebonden groei wordt deze wet ingetrokken.

Voor deze aanpassingen zijn wel een aantal maatregelen teruggekomen, zoals: het inzaaien van een vanggewas op zand- en lössgronden voor 100% van het areaal (i.p.v. 60%), het uitstellen van de voorjaarsbemesting naar 15 maart en het beperken van de najaarsbemesting tot maximaal 60kg stikstof met dunne fractie dierlijke mest en drijfmest. Als NAJK kijken we positief naar deze wijzigingen. Voor veel boeren zal op deze manier de impact van het 7e APN minder groot zijn, al geldt dat helaas niet voor iedereen. Een alternatief spoor waarmee je als boer kunt kiezen voor een maatwerk aanpak, waarbij alleen de meest effectieve maatregel op de meest zinnige plek zal worden toegepast, blijft onverminderd hard nodig.

Klik hier voor een overzicht van de wijzigingen in een overzichtelijke tabel.

Alternatief 7e actieprogramma
In de Kamerbrief van vrijdag 26 november heeft minister Schouten beschreven dat zij het alternatieve plan, dat NAJK samen met verschillende partijen heeft opgesteld, op zal nemen in het 7e Actieprogramma. In het alternatief pleiten we voor keuzevrijheid voor de individuele ondernemer. Deze kan kiezen tussen het generieke beleid of een maatwerkaanpak. In deze maatwerkaanpak kan de ondernemer kiezen uit maatregelen die het beste bij hem/haar en het bedrijf past.

Verder proces
Het 7e Actieprogramma is inmiddels bij de Europese Commissie ingediend en zal op 15 december in het nitraatcomité worden geagendeerd. In het gewijzigde Actieprogramma wordt de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) op een aantal, voor de akkerbouw belangrijke punten, om vervolgadvies gevraagd. Daarnaast zal de komende tijd vooral in het teken staan van het verder uitwerken van het alternatieve maatwerkplan, zodat vanaf 2023 iedere agrarisch ondernemer kan meewerken aan het verhogen van de waterkwaliteit. Zo kan hij/zij meewerken op een manier die past binnen de bedrijfsvoering en toch een zo groot mogelijk effect teweegbrengen!

Melkveesector zet volgende stap in reductie van stikstof

Een breed collectief binnen de melkveesector zet een volgende stap in het reduceren van de uitstoot van stikstof. NAJK, LTO, NZO en de Rabobank geven als partners in de Coalitie Toekomstbestendige Melkveehouderij (CTM) samen met Biohuis/Natuurweide en Netwerk GRONDIG uitwerking aan de managementmaatregelen om de stikstofproblematiek aan te pakken.

Het collectief werkt in afstemming met het ministerie van LNV een doorgerekend pakket aan managementmaatregelen uit, gericht op de toekomst van de melkveehouderij in Nederland. Het gaat om maatregelen op het gebied van voermanagement, mestaanwending en weidegang. Daarnaast is een vierde spoor in ontwikkeling over de biologische systeemlandbouw.

Centraal in de aanpak staat de keuzevrijheid voor de melkveehouder en het ontwikkelen van kennis. De melkveehouder kan zelf de maatregelen nemen die passen bij de specifieke situatie op het bedrijf en daarmee zijn of haar bedrijfsvoering versterken. Ketenpartijen Nevedi, Cumela, BoerenNatuur en Stichting Weidegang ondersteunen en adviseren melkveehouders bij het maken van hun keuzes. Daarvoor worden pilots opgezet. De overheid draagt financieel bij.

Op deze manier willen de betrokken partijen uitvoering geven aan de bestuurlijke afspraak die met LNV is gemaakt om gezamenlijk uitvoering te geven aan de vastgestelde sectordoelen om de uitstoot van ammoniak stap voor stap te reduceren. Jaarlijks wordt de gerealiseerde reductie gemonitord. In 2025 worden het proces en de doelstelling geëvalueerd.

Schrijf je in voor de MaïsChallenge 2022 en til ook jouw maïsteelt naar een hoger niveau!

Digitalisering is overal, waarom zouden we daar dan ook niet binnen de maïsteelt dankbaar gebruik van maken? Jonge en aankomende veehouders moeten van heel wat markten thuis zijn om succesvol een bedrijf te runnen. De ruwvoerteelt is hierin een factor van groot belang. Het winnen van meer én beter ruwvoer is anno 2022 belangrijker dan ooit. Tijdens de MaïsChallenge willen NAJK en zaaizaadbedrijf Limagrain proberen het ruwvoerrendement te verhogen met het nieuwe smart farming platform Agrility. Ga jij met ons de uitdaging aan om met deze innovatieve vorm van precisielandbouw een efficiëntere teelt te realiseren met een betere opbrengst van de voederwaarde? Doe mee en schrijf je in voor de MaïsChallenge 2022!

Het is voor de zesde keer dat NAJK samen met maïsveredelaar Limagrain (LG) de MaïsChallenge organiseert. Het leereffect dat deze challenge iedere twee jaar weer teweegbrengt, is een van de belangrijkste redenen om in 2022 weer van start te gaan. Na vijf zeer succesvolle edities, waarbij deelnemers hun teelt naar een hoger plan wisten te tillen, is dit ook in 2022 weer het doel van de MaïsChallenge. In de competitie wordt de gehele snijmaïsteelt gevolgd, beoordeeld en geëvalueerd. Van de zaaibedbereiding tot en met het inkuilen.

Agrility: het digitale dashboard van de maïsteelt
In 2022 gaat Limagrain het platform Agrility introduceren, dit is een digitaal platform dat gebruikmaakt van historische en actuele bodemdata, weerstations, satellietwaarnemingen en rekenmodellen. Dat maakt het mogelijk de ontwikkeling van snijmaïspercelen op de voet te volgen en voorspellingen te doen over de groei, afrijping en opbrengst van het gewas. Gedurende het groeiseizoen ontvang je daarover overzichtelijke e-mail rapportages, gegeneerd vanuit het Agrility platform. Op deze manier kun je onder andere sneller bijsturen in je teeltmanagement (overzaai, bemesting, beregening) en kun je variabel en plaatsspecifiek te werk gaan. Ook krijg je zicht op het meest optimale hakselmoment en kun je na de oogst veel gerichter werken aan bodemverbetering.

Mooie prijzen
Gedurende de MaïsChallenge werk je samen met specialisten aan structurele verbetering van je teelt. Het draait allemaal om kennis opdoen, regie uitoefenen en ervaringen uitwisselen met anderen. Limagrain stelt daarvoor per deelnemer voor 2 ha gratis zaaizaad beschikbaar van de allernieuwste maïsrassen. Daar moet je natuurlijk wel wat voor doen: je perceel wordt door specialisten van Limagrain een aantal keren bezocht en beoordeeld. Over de voortgang rapporteer je online en tussentijds zijn er leerzame masterclasses. Op alle onderdelen verdien je punten voor het klassement en ding je mee naar mooie prijzen. De hoofdprijs bestaat uit een geheel verzorgde studiereis voor twee personen naar de Auvergne, hét maïscentrum van Frankrijk, inclusief bezoek aan de grootste internationale livestock vakbeurs ‘Sommet de l’élevage’. De tweede prijs is een supersonische smartwatch en de derde prijs een mooie bluetoothspeaker. Deelnemende scholenteams kunnen bovendien een leuke excursiedag naar LG’s researchcentrum in Rilland winnen.

Zo doe je mee!
Ben jij NAJK-lid en verbouw je snijmaïs of werk je op een veebedrijf met snijmaïsteelt? Klik hier en meld je aan! Meedoen met je klas kan ook, mits je als schoolteam zelf een proefboerderij hebt of grond bij een boer. En er moet een begeleidend docent tot jullie beschikking staan. De inschrijvingstermijn loopt tot 20 januari 2022 of eerder als het maximaal aantal deelnemers is bereikt. Wees er dus op tijd bij!

Let op: wil je meedoen met een scholenteam? Dan moet je dit inschrijfformulier hebben.

 

 

Goed voorbeeld doet volgen: Marc van der Bol over erfemissie

NAJK werkt mee aan het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) om boeren en tuinders te bereiken over de noodzaak van schoon en voldoende water en beter bodembeheer. Marc van der Bol (28) schreef in ons ledenblad BNDR een pakkende column over (erf)emissie. “Als gewasbeschermingsmiddelen tijdens het toepassen niet op de gewenste plaats komen, noem je dat emissie. En daar is niemand bij gebaat. Van natuurorganisatie, waterschap, burger tot boer: een middel dat niet of verkeerd benut wordt, is zonde van het geld!”, aldus de jonge akkerbouwer uit Brabant. Lees hier de hele column. 

‘Goed voorbeeld doet volgen!’ is het motto van de campagne #emissiereductiesprint, waarin akkerbouwers en adviseurs worden opgeroepen te laten zien hoe zij emissies van gewasbeschermingsmiddelen tegengaan.

Deel ook jouw praktijkvoorbeeld op www.emissiereductiesprint.nu of laat je inspireren door de tips van anderen!

Webinar 7e APN en maatwerkaanpak

Het concept 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN) heeft vergaande gevolgen voor boeren, tuinders en de verwerkende ketens. Verschillende partijen en vertegenwoordigers vanuit de agrarische sector werken samen aan een effectief, haalbaar en betaalbaar alternatief voor dit programma via een maatwerkaanpak. Inmiddels is het concept door de consultatie, contacten met de Tweede Kamer en met het ministerie van LNV aangepast.

Op maandagavond 22 november organiseren de samenwerkende partijen van 20:00 – 21:00 uur een webinar over de stand van zaken rondom het 7e Actieprogramma. Onder leiding van Esther de Snoo (hoofdredacteur Nieuwe Oogst) gaan Roy Meijer (voorzitter NAJK), Tineke de Vries (portefeuillehouder Bodem & Water bij LTO Nederland) en bestuurlijk vertegenwoordigers uit de akkerbouw-/vollegrondsgroenteteelt en melkveehouderij in gesprek. De volgende onderwerpen komen in ieder geval aan bod:

  • Wat is de stand van zaken rondom het 7e Actieprogramma?
  • Welke weg hebben we met verschillende partijen bewandeld?
  • Wat houdt de Maatwerk Aanpak in die we gezamenlijk hebben bedacht?

Er is nadrukkelijk ook ruimte voor jouw vragen en opmerkingen.

Deelnemen
Laat hier weten dat je er aanstaande maandag bij bent (niet verplicht) en sluit aan via deze inloglink!

Vragen
Zijn er voorafgaand aan het webinar al vragen? Deel deze dan via dit formulier, zodat we ze tijdens het webinar kunnen behandelen.

                 

Willem Voncken bij twaalfde Deltacongres in Limburg

Donderdag 11 november vond het twaalfde Nationaal Deltacongres plaats in Maastricht. Verschillende belangstellenden ware ter plaatse, van overheden, bedrijven en onderzoeksinstituten tot maatschappelijke organisaties. Er sloten zo’n 500 deelnemers fysiek aan, waaronder onze dagelijks bestuurder Willem Voncken. Daarnaast waren er ook 1.300 belangstellenden die het congres online volgden. Er werd voornamelijk gesproken over klimaatverandering en de ongekende opgaven die daar vandaag de dag bij horen.

‘Alleen samen kunnen we Nederland waterveilig en klimaatbestendig inrichten’, was de hoofdboodschap tijdens dit congres. Ook onze portefeuillehouder internationaal, Willem Voncken, benadrukte in de paneldiscussie het belang van samenwerken. Tijdens deze discussie werd er gesproken over hoe om te gaan met de ruimte in Nederland rondom woningbouw, natuur en water. Volgens Willem kan de landbouw hier een belangrijke rol in spelen: “Benader ons boeren als een oplossing in plaats van het probleem en je zult zien dat wij heel welwillend zijn.”

Tijdens het congres werd vaak het haakje gelegd naar de wateroverlast in Limburg. Iets waar ook Willem, als akkerbouwer in Zuid-Limburg, helaas maar al te goed over kan meepraten. De beelden van ondergelopen akkers, huizen en dorpen die geëvacueerd moesten worden, staan een ieder nog goed op het netvlies. Deze watersnood zette de thema’s ‘water’ en ‘klimaatverandering’ op indringende wijze op de agenda. Conclusie: het is zaak om op alle schaalniveaus met deze thema’s aan de slag te gaan, zowel binnen de regio, de straat als het boerenerf. Het verbeteren van de waterveiligheid is iets wat binnen heel Nederland op de agenda staat!