Voor de transitie van het landelijk gebied hebben agrarische ondernemers meer mogelijkheden nodig om landbouwgrond te pachten en verpachters om in grond te kunnen investeren. Om dat te bereiken moet de pachtregelgeving worden aangepast vinden NAJK, de Bond voor landpachters en eigen grondgebruikers (BLHB), Federatie Particulier Grondbezit (FPG) en LTO. De organisaties hebben daarom aan minister Adema van LNV concrete voorstellen gedaan om de wetgeving aan te passen. Het uitgangspunt is het stimuleren van duurzame, langjarige pachtovereenkomsten, waarbij verpachters een redelijk rendement kunnen halen op hun investering. Minister Adema heeft zich buitengewoon ontvankelijk getoond voor de eendracht in het veld en aangegeven dit plan verder te willen brengen ondanks de demissionaire status van het kabinet.

Begin dit jaar bespraken BLBH, FPG, LTO en NAJK al hun gezamenlijke uitgangspunten met de minister. Toen werd afgesproken deze uit te werken naar concrete voorstellen om de pachtwetgeving te veranderen. Deze zijn in de afgelopen periode voorbereid, in gezamenlijkheid met pachtdeskundigen. Vandaag zijn de voorstellen aan de minister aangeboden.

De belangrijkste voorstellen zijn:

• Er is een stelsel van samenhangende pachtvormen uitgewerkt. Voor langdurige pacht geldt een periode van minimaal 18 jaar. Verpachters en pachters kunnen hierbij zelf de pachtprijs en voorwaarden voor verduurzaming afspreken. Een toets kan plaats vinden op redelijkheid en billijkheid.
• Daarnaast is kortdurende pacht tot 6 jaar mogelijk. Deze is gebonden aan pachtprijsnormen.
• Ook zijn er afspraken gemaakt over de natuurpacht, teeltpacht en het vernieuwen van overeenkomsten van reguliere pacht. Ook is voorgesteld om grondruilovereenkomsten uit te werken. Met deze overeenkomsten kunnen agrariërs hun gronden onderling ruilen.
• In de pachtvoorwaarden kunnen afspraken worden opgenomen over bodemkwaliteitseisen en duurzaam bodembeheer. Een monitoringsysteem daarvoor moet worden uitgewerkt. Aangesloten kan worden bij bestaande systemen zoals bodempaspoort en KPI’s.
• Voor alle pacht geldt dat de toetsing op bedrijfsmatig gebruik wordt aangescherpt om de mogelijkheid te hebben hobbymatig gebruik van gepachte grond en onderverpachting tegen te gaan.
• Voor alle pacht geldt het bereiken van de AOW leeftijd als opzeggingsgrond tenzij de pachter aantoont dat het gebruik bedrijfsmatig wordt voortgezet. Het continuatierecht blijft.
• De grote schommelingen in de pachtprijzen moeten worden gedempt. De pachtprijzen moeten bovendien beter aansluiten bij de verschillen in opbrengend vermogen tussen grondsoorten en regio’s.

Op Prinsjesdag heeft het demissionaire kabinet bekendgemaakt dat zij 100 miljoen euro gereserveerd heeft voor jonge boeren. Dit budget is een verhoging van het bedrag voor de vestigingssteun die al in een eerdere Kamerbrief over het GLB was toegezegd. NAJK is zeer tevreden met dit budget, wat ook een afspraak was uit het niet gesloten Landbouwakkoord.

NAJK heeft al een lange tijd gelobbyd voor een goede vestigingssteun, wat echt een steun in de rug is van jonge boeren die net het agrarisch bedrijf hebben overgenomen. Deze jonge ondernemers zitten in de financieel zwaarste periode van het bedrijf, terwijl zij vol energie zitten om het bedrijf verder te ontwikkelen en het bedrijf willen voorbereiden op de toekomst.

Vergrijzende sector
De agrarische sector is daarnaast in rap tempo aan het vergrijzen. Cijfers van het CBS uit 2021 laten zien dat 52% van de Nederlandse agrarische bedrijven een bedrijfshoofd van boven de 55 jaar heeft. Slechts een kleine 4 procent van de boeren in Nederland was in 2016 jonger dan 35 jaar. “De vergrijzing zal nu, bijna twee jaar later, alleen maar verder zijn toegenomen”, stelt NAJK-voorzitter Roy Meijer. “Daarom is het extra belangrijk dat jonge boeren bij een bedrijfsovername een steuntje in de rug krijgen.”

Goede vestigingssteun
Tijdens het proces van het Landbouwakkoord, was de vestigingssteun een belangrijk punt voor NAJK. Binnen dit proces is er een toezegging gedaan voor een verhoging van het al eerder toegezegde budget. Echter werd het Landbouwakkoord uiteindelijk niet gesloten. “Deze toezegging van 100 miljoen euro is een verlenging van het Landbouwakkoord. Wij zijn het kabinet dankbaar dat zij zich aan deze afspraak hebben gehouden, ondanks dat het Landbouwakkoord de eindstreep niet heeft gehaald”, aldus Roy Meijer, de voorzitter van de jonge boeren en tuinders.

Achter de schermen wordt er met een enthousiast team hard gewerkt om de organisatie rondom NAJK draaiende te houden. Zo kunnen we jouw belangen blijven behartigen en door middel van projecten een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van jong agrarisch Nederland. We vinden het belangrijk dat je weet wie wij zijn en stellen een aantal (nieuwe) medewerkers graag aan je voor!

Omdat onze oud-bestuurder en -directeur Eke Folkerts als kandidaat-gedeputeerde voor BBB Friesland aan de slag is gegaan, heeft Anita Koops het stokje bij NAJK van haar overgenomen. Wegens uitbreiding van het communicatieteam en wisselingen bij de provincies heeft NAJK daarnaast nog een aantal medewerkers mogen verwelkomen.

Wie dit zijn en wat ze precies gaan doen, las je in dit artikel in de BNDR.

De voorbereidingen voor de verkiezingen zijn in volle gang. Jonge boeren en tuinders mogen daarbij niet vergeten worden. Daarom heeft NAJK input gestuurd naar de politieke partijen voor hun verkiezingsprogramma’s, met als belangrijkste boodschap: jonge boeren en tuinders willen de schouders eronder zetten en bedrijven overnemen. Hierbij is een duidelijke, bestendige en integrale visie op het voedselsysteem en de functie van de Nederlandse land- en tuinbouw noodzakelijk. Dit vraagt om concrete acties op het gebied van bedrijfsovername, juridische zekerheid, verdienvermogen, grond, versnelling van de verduurzaming en water.

Jonge boeren en tuinders staan dag en nacht klaar om kwalitatief hoogwaardig voedsel, bloemen, planten en uitgangsmaterialen te produceren en het landschap te onderhouden. Jonge boeren en tuinders zijn ambitieus en willen onderdeel zijn van de oplossing in plaats van het probleem. Daarvoor is een integrale Europese en Nederlandse visie op het voedselsysteem nodig.

Balans tussen vraag en aanbod
Sinds jaar en dag is Europa de belangrijkste afzetmarkt voor Nederland. Op dit moment is zo’n 70% van de export van Nederland bestemd voor de Europese Unie. Voor NAJK is het daarom een no-go om een visie te maken van het Nederlandse voedselsysteem over hoe en in welke mate je deze functie invult met productie, zonder een visie over het Europese voedsysteem. Je verstoort daardoor de balans tussen vraag en aanbod.

Input verkiezingsprogramma’s
De agrarische sector heeft de samenleving veel te bieden, zoals sterke agrofoodclusters en waardeketens. Om jonge boeren en tuinders perspectief te bieden en hun ambities in vervulling te kunnen laten gaan op hun familiebedrijf, vragen jonge boeren en tuinders de volgende zaken:

1. Bedrijfsovername: goede ondersteuning van bedrijfsovernames, zodat het aantrekkelijk blijft om in de agrarische sector te werken en ondernemen.
2. Juridische zekerheid: een goede juridische borging, zodat onze agrarische ondernemingen ook qua vergunning bestaanszekerheid krijgen en houden.
3. Verdienvermogen: het creëren van goede kaders om geld te blijven verdienen met onze agrarisch ondernemingen.
4. Grond: voldoende beschikbaarheid en toegang tot grond.
5. Versnelling van verduurzaming: extra stimulans zodat agrarische ondernemers bij kunnen dragen aan maatschappelijk gestelde opgaven en de Nederlandse land- en tuinbouw koploper blijft in de wereld.
6. Water: beschikbaarheid en kwaliteit van zoet water

Lees hier de volledige input van NAJK.