Van de nieuwbouw in de fosfaatrechten

In 2008 maakte Michel Steinbusch samen met zijn vader, moeder, oom en broer plannen voor de nieuwbouw van een melkvee- en jongveestal. Voor de start van de nieuwbouw moest de familie Steinbusch maar liefst vijf jaar wachten op de regelgeving omtrent de Natura 2000. Daarnaast voerden zij vele gesprekken met onder andere ambtenaren, adviseurs, buren, Staatsbosbeheer en stichting Instandhouding Kleine Landschappen. Begin 2015, acht jaar later, was de vergunning voor de nieuwe stallen rond. De maatschap kon eindelijk uitkijken naar de broodnodige vervanging van de oude stal en schaalvergroting, totdat staatsecretaris Dijksma op 2 juli 2015 de fosfaatrechten aankondigde.

In het Limburgse Sint Geertruid runt de familie Steinbusch een melkvee- en fruitteeltbedrijf. “We telen op 19,5 hectare appels en 4,15 hectare peren en melken 75 koeien”, vertelt Michel. Naast hem zit zijn vrouw Rebecca Steinbusch-Lacroix. Zij is nauw betrokken bij de bedrijfsvoering en organiseert educatieve activiteiten op de boerderij. “Van basisscholen, kinderfeestjes, familiedagen tot bedrijfsuitjes. Zolang het met melkvee en fruitteelt te maken heeft, zet ik een leuk programma in elkaar”, zegt een enthousiaste Rebecca.

Bedrijfsvergroting

In 2008 maakte de familie Steinbusch plannen voor nieuwbouw. “Ons doel was om de melkveetak uit te breiden en de fruitteelt gelijk te houden”, legt Michel uit. “De huidige melkveestal is begin jaren 70 gebouwd door mijn opa. De stal is op zijn eind.” Om het bedrijf rendabel te houden voor de verschillende families in de maatschap, besloten ze om meer koeien te melken in de nieuwe stal. “Ons doel is om met twee melkrobotten 120 koeien te melken in de nieuwe stal”, aldus Michel. Met de 75 hectare grond die Steinbusch om het bedrijf heeft liggen zou deze bedrijfsvergroting geen probleem zijn.

Natura 2000

Op de plaats waar de huidige jongvee- en melkveestal staan is geen ruimte voor uitbreiding, daarom tekende de familie Steinbusch de nieuwbouw in op een kavel achter het bedrijf. “Omdat we op een andere kavel wilden bouwen, zaten we vast aan de Natura 2000”, vertelt Michel. In 2008 waren de richtlijnen voor de Natura 2000 nog niet bekend. “We moesten wachten tot er meer duidelijkheid kwam over deze richtlijnen.”

Gemeente

Er kwam geen schot in de zaak ‘Natura 2000’. Toch stapten Michel en Rebecca in 2010 naar de gemeente. “Daar legden we onze plannen voor, met de mededeling dat wij nog op de regelgeving van de Natura 2000 aan het wachten waren. De gemeente gaf toen aan onze plannen te steunen”, aldus Rebecca. Nadat de gemeente fuseerde bleek dat de plannen niet meer gesteund werden door de nieuwe fusiegemeente.

Niet vinken, maar vonken

Een wethouder wees de familie Steinbusch op het provinciale initiatief ‘Niet vinken, maar vonken’. Dit initiatief heeft als doel om boeren die vastlopen door regelgeving te helpen. “In 2012 kwamen we hiermee in contact. Samen met de projectgroep werden de diverse uitdagingen voor de nieuwbouw van de melkveestal geïnventariseerd. Dat waren onder andere de richtlijnen van de Natura 2000, maatschappelijke en landschappelijke inpassing en maatschappelijk draagvlak”, legt de jonge melkveehouder uit. Die uitdagingen ging de maatschap Steinbusch aan. Rebecca: “We hebben gepraat met buren, Staatsbosbeheer en stichting Instandhouding Kleine Landschappen (IKL). Allen stonden positief tegenover onze plannen. Die gesprekken hebben we gebundeld en aangeboden aan de gemeente.”

Vergunning en financiering

In augustus 2013 werden de richtlijnen voor de Natura 2000 bekend gemaakt. “Eindelijk konden we berekenen hoeveel koeien we konden houden in de nieuwe stal”, vertelt Michel. De nieuwe stallen werden uitgetekend. Na een akkoord van de monumentencommissie en positieve resultaten uit archeologische onderzoeken, kon de familie Steinbusch begin 2015 eindelijk de vergunning aanvragen en de financiering rondmaken. De laatste week van juni tekende de maatschap bij de bank voor de financiering van hun nieuwe stallen. Een aantal dagen later, op 2 juli 2015, kwam het bericht van staatssecretaris Dijksma over de fosfaatrechten.

“Niet aan zien komen”

“We waren zo druk bezig geweest met alles rondom de nieuwbouw, dat we de fosfaatrechten niet aan zagen komen”, vertelt Michel. “Ik had verwacht dat het voorstel van Dijksma richting grondgebondenheid zou gaan. Dan hadden wij geen problemen met onze 75 hectare.” Nu gaat de familie Steinbusch weer een onzekere tijd tegemoet, waarbij de regelgeving weer roet in het eten gooit. Hiervan baalt de familie Steinbusch. “We zijn al acht jaar bezig met de nieuwbouw van onze stallen. We hebben oneindig veel gesprekken gevoerd met partijen om te komen waar we nu staan. Als wij zes jaar geleden hadden kunnen starten met de bouw van de stal, dan hadden we nu in rustig vaarwater gezeten”, zegt een licht teleurgestelde, doch positief ingestelde Rebecca.

Uitwerking

2014 als referentiejaar is voor de familie Steinbusch een ramp. “Wij wilden vanaf eind 2015 rustig groeien”, aldus Michel. Toch hoopt Steinbusch dat de invulling van de nieuwe wetgeving positief uitpakt voor hen. Michel: “Ik ben benieuwd hoe jongvee beoordeeld wordt en welke bedrijven er onder de knelgevallen vallen.” Verschillende ‘wat als’-scenario’s zitten in Michels gedachte. “Ik kan van alles gaan roepen, maar ik wil eerst duidelijkheid over de invulling van de fosfaatrechten. Dan kan ik weer naar de toekomst van ons bedrijf kijken.”

Vertrouwen

Ondanks het moeizame traject, kijkt de familie Steinbusch redelijk tevreden terug. Ze hebben veel geleerd in de afgelopen jaren. “Regels kunnen door elke ambtenaar anders geïnterpreteerd worden. Het ligt er maar net aan met welke persoon je spreekt”, geeft Rebecca aan. Het vertrouwen van de familie Steinbusch in de overheid is in de afgelopen acht jaar wel enigszins weggeëbd. Rebecca: “De fosfaatrechten moeten waarschijnlijk over allerlei schijven gecommuniceerd worden. Wie gaat de uiteindelijke rekensom maken? Een econoom of iemand met een boerenhart?”