Kostprijs en marge voor Nederlandse boeren en tuinders
Druk op kostprijs en marge is er altijd geweest en zal er denk ik ook altijd blijven. Onlangs was ik bij een klant, een groenteteler, die met de vraag worstelde hoe zij verder moest. Kostprijs verlagen door opschalen van de productie? Andere afzetkanalen zoeken? Of iets heel anders gaan doen vanuit het bestaande bedrijf? Ze had ontdekt dat ze eigenlijk voor alles openstond.
HAS-opleiding
Aanleiding was de cursus Bedrijfskunde voor de tuinbouw (samenwerking HAS Hogeschool en Flynth)*. Die cursus zette haar aan het denken over de toekomst.
Inkomen op peil
In algemene zin zijn er enkele ingangen voor ondernemers, die ik ook bij onze klant heb voorgelegd, om hun inkomen op peil te houden. De eerste ligt bij de ondernemer zelf: heel scherp zijn en blijven op de eigen bedrijfsvoering. De uitdaging is om het steeds net een beetje beter te doen. De tweede ligt wat verder weg: actief samenwerking zoeken met anderen en zo sterker in de markt te komen. De melkveehouderij is daarin heel succesvol. In de sectoren groente en diverse akkerbouwgewassen is die sectoraanpak minder succesvol, waardoor veel ondernemers niet meer beschikken over georganiseerde afzetkanalen. Een derde ingang: voor een beperkt deel van de ondernemers is er meer toegevoegde waarde te behalen door lokale afzet of door het telen van hele specifieke producten. Randvoorwaarde is dan om het verschil te kunnen maken met anderen. Uiteindelijk is het belangrijk dat je energie krijgt van de keuze en er voor de volle 100% mee aan de slag kunt.
Tering naar de nering zetten
Als het financieel niet meezit reageren veel ondernemers daarop door harder te gaan werken, wat minder werk uit te besteden en de tering naar de nering te zetten. Op korte termijn helpt dat ook zeker, maar dat houd je vaak niet vol, zeker niet als je niet meer in jezelf investeert. Dan kun je snel in de gevarenzone komen. Dat voelde mijn klant wel aan en was dan ook blij met een steuntje in de rug. Het begint met een kritische omgeving zoeken, je gevoel onder woorden brengen en uiteindelijk een besluit nemen. Hoe liep het af met deze groenteteler? Binnenkort hebben we opnieuw een afspraak, dan hakt ze de knoop door.
Jan Breembroek, directeur Flynth Agro advies
jan.breembroek@flynth.nl
* Vanwege positieve reacties in de tuinbouw organiseert HAS Hogeschool in samenwerking met Flynth de cursus Bedrijfskunde nu ook voor melkveehouders en varkenshouders. Meer informatie: www.hashogeschool.nl/bedrijfsopleidingen-en-cursussen.
