NAJK: beroepsverbod bij opkoop absurd

Op 3 november heeft het ministerie van LNV de ‘Regeling Gerichte opkoop veehouderijen’ gepubliceerd. In de eerste tranche wordt 100 miljoen euro (van 350 miljoen totaal) beschikbaar gesteld aan provincies om piekbelasters in een straal van 10 kilometer rondom Natura 2000 gebieden en met meer dan 2 mol depositie uit te kopen. NAJK is erg geschrokken van de onderliggende voorwaarden en vind de voorwaarde van het beroepsverbod absurd. Voor jonge boeren die piekbelasters zijn, is dit een strop.

NAJK is sowieso van mening dat opkoop géén goede en vooral ook een dure manier van stikstofreductie is (ten opzichte van bijvoorbeeld innovatie). Met de voorwaarde van het beroepsverbod, ontneemt dit alle kansen voor jonge boeren om hun passie te kunnen volgen. Hoewel NAJK met het ministerie van LNV overlegt over stikstof, is deze regeling niet in de overleggen ter sprake geweest.

Crimineel
De overheid wil met de regeling piekbelasters kunnen uitkopen rondom Natura 2000 gebieden, maar stelt aan degenen die hiervoor in aanmerking willen komen een hele lijst met randvoorwaarden. De meest in het oog springende is de voorwaarde dat de veehouder die wordt uitgekocht een beroepsverbod krijgt opgelegd en elders in Nederland geen veehouderij mag starten, overnemen, of zelfs een samenwerkingsverband aangaan. “Voor jonge veehouders die via een samenwerkingsverband zijn toegetreden tot het bedrijf, is hun toekomst onzeker met deze regeling. Wanneer zij voor deze, nu nog ‘vrijwillige’ regeling in aanmerking komen en benaderd worden door de provincie, kunnen zij hun toekomstplannen als boer wel vergeten.”, aldus NAJK-voorzitter Andre Arfman.

De eisen geeft boeren het gevoel crimineel te zijn als ze op een legale manier een veehouderij runnen die binnen de 10 kilometer van een Natura 2000 gebied ligt en meer dan 2 mol depositie heeft. Een beroepsverbod krijgt men pas als je het te bont gemaakt hebt, wanneer je dieren mishandeld, willens en wetens het milieu in gevaar brengt, oftewel wanneer je als ondernemer strafbare feiten hebt gepleegd of onbekwaam bent om nog voor je dieren te zorgen. Een beroepsverbod opleggen omdat je legaal stikstof uitstoot en je ‘vrijwillig’ stopt met het bedrijf om de natuur te verbeteren is dan ook buiten proportioneel.

Op dit moment geeft de overheid aan dat deze regeling op basis van vrijwilligheid wordt uitgevoerd, voor wat betreft NAJK is dit ook de enige basis.

Gemiste kans
NAJK is van mening dat de overheid hiermee zijn doel voorbij schiet. Deze regeling had immers ook een kans kunnen bieden aan (jonge) ondernemers die op dit moment worden aangeduid als piekbelaster en daarmee weinig ontwikkelingsperspectief kennen. Arfman: “Juist jonge ondernemers de kans geven om afscheid te nemen als piekbelaster en door te kunnen gaan op een locatie met meer toekomstperspectief geeft een win-win situatie. De natuur wordt er beter van, omdat een piekbelaster verdwijnt en de jonge boer wordt er beter van, omdat hij of zij verder kan een veehouderij te ontwikkelen met een lagere druk op de Natura 2000 gebieden.”

Juiste volgorde
NAJK vindt dat zaken in het stikstofdossier in de juiste volgorde moeten worden opgepakt. Eerst legalisatie van de PAS-melders en knelgevallen, vervolgens het opzetten van een goedwerkend registratiesysteem en dan nadenken over het reduceren van stikstof door het nemen van innovatieve maatregelen. Met de aankondiging van deze opkoopregeling loopt de overheid hier dus op vooruit en helpt niet in een totaaloplossing voor dit dossier.