Ondernemen in stabiele omgeving
Nederland staat wereldwijd bekend om zijn ondernemerschap en de kwaliteiten van de ondernemers die in alle sectoren over de wereld actief zijn. Ondernemerschap bloeit op door een reeks van factoren, maar één van de belangrijkste lijkt toch wel stabiliteit te zijn. Een besef dat ons de afgelopen weken pijnlijk duidelijk is geworden.
Ondernemen en stabiliteit lijken op het eerste gezicht misschien tegenstellingen. Maar ondernemers hebben behoefte aan een stabiele omgeving om een gedegen bedrijfsstrategie op te zetten en hun bedrijf op te kunnen bouwen. Een stabiele omgeving bestaat voor ondernemers uit veel facetten. Een basisvereiste is politieke en financiële rust. We hebben de voorbeelden gezien in de Noord-Afrikaanse landen, maar ook nu tijdens het conflict tussen Rusland en Oekraïne blijkt maar weer hoe belangrijk deze twee pijlers van het ondernemersklimaat zijn.
Hierop aansluitend moet het politieke klimaat worden benoemd, Daarbinnen worden de kaders geschept, waardoor ondernemerschap kan worden gestimuleerd of juist als algemeen goed of vanzelfsprekendheid teniet worden gedaan. Duidelijkheid in beleid en daardoor een stabiele omgeving, zijn essentieel voor ondernemerschap. Ondernemers hebben dit nodig zodat zij zich kunnen richten op hun ambacht: ondernemen. De dynamiek van prijs en aanbod, vernieuwing en ambitie behoren al onze aandacht te vragen en te krijgen, onduidelijke politieke strategieën, geheime ambtelijke agenda’s of onverwacht veranderende regelgeving niet.
Maar ook de structuur van de bedrijven zelf is van groot belang. Het gezinsbedrijf. Die structuur is voor ons misschien wel een vanzelfsprekendheid geworden. De waarde daarvan wordt bovendien al snel minder gewaardeerd dan politieke rust en stabiliteit, maar is daarom niet minder belangrijk: de structuur vormt ons fundament en vormt de basis van ons ondernemerschap. Het gezinsbedrijf is van oudsher, van generatie tot generatie en zonder veel hebzucht opgebouwd. Langzaam, maar krachtig. Het gezegde “alleen kun je sneller, maar samen kom je verder!” doet misschien wel het meeste recht aan hoe we het huidige gezinsbedrijf moeten bestempelen: een stabiel en bewezen succesvol bedrijfsmodel dat wellicht met een nieuw sausje nog jaren mee kan.
Wellicht. Maar niet vanzelfsprekend. Want de stabiliteit die wij als ondernemers verlangen mag niet verward worden met stilstand. De Nederlandse land- en tuinbouw is de stuwende kracht achter onze economie. Opererend in een strak kader van maatschappelijke wensen en eisen, omzoomd door wet- en regelgeving. Stabiliteit staat synoniem voor vooruitgang. Onze inventiviteit schuilt in de kracht om oplossingen te vinden voor nieuwe maatschappelijke normen. Ons sterke fundament, het familiebedrijf, maakt dat we daarop kunnen anticiperen. De basis is immers goed.
De basis is echter niet onwrikbaar gebleken. Aan de pijlers van een goed ondernemersklimaat wordt namelijk gezaagd. Generaties lang hebben we het opgebouwd. Langzaam en krachtig. Tussen alle dynamiek in de politiek, Nederland en de wereld door. En misschien zijn we daardoor onzichtbaar geworden. We zijn in Nederland stabiliteit wel degelijk gaan verwarren met stilstand. We begaan een grote fout, want in reactie op die angst wordt door de politiek nu koortsachtig geprobeerd om vooruitgang te pushen. Reactief, zonder visie of samenhang. Zonder oog te hebben voor de complexiteit van het systeem. Vooruitgang kan je niet pushen. Vooruitgang verwelkom je door de rode loper uit te leggen. Door te faciliteren.
Wij zijn de ambitieuze ondernemers van de toekomst. Wij kennen maar één richting en dat is vooruit. Onze wet- en regelgeving zou diezelfde richting op mogen kijken. De blik op een vast punt aan onze horizon, gericht op de toekomst van onze land- en tuinbouw. Stabiliteit door consistent en coherent beleid. Stabiliteit is geen vanzelfsprekendheid: verwelkom het.
Koen Bolscher
Dagelijks bestuurder NAJK, portefeuille melkveehouderij
Reageren? Kbolscher@najk.nl
