NAJK: Kabinet moet juiste problemen adresseren in stikstofaanpak

Op 20 februari debatteert de Tweede Kamer over de kamerbrief “Aanpak Nederland uit het slot, perspectief voor sectoren en herstel van natuur”. NAJK ziet het als een positieve stap dat het kabinet het stikstofdossier wil oplossen via een ministeriële commissie, omdat dit hard nodig is. NAJK ziet de brief als een opdracht die het kabinet zichzelf geeft om dit dossier het hoofd te bieden. Daarom richt NAJK zich in deze inbreng vooral op de vraag: Heeft het kabinet de juiste problemen geadresseerd waarvoor zij een oplossing moet bedenken? NAJK vindt dat de Tweede Kamer hier kritisch op moet zijn. Het is haar taak om te toetsen of het kabinet de juiste probleemstellingen uit het stikstofdossier adresseert en deze vervolgens oplost.

NAJK brengt de gevolgen van het stikstofdossier voor jonge boeren en tuinders in beeld en vraagt in het stikstofdebat aandacht voor drie ontbrekende probleemstellingen, namelijk:

1. PAS-melders en interimmers
2. Benodigd budget
3. Uitvoeringskracht

Veel oplossingsrichtingen zijn al voorgesteld, zowel uit onze sector als daarbuiten. NAJK is van mening dat het kabinet elke oplossingsrichting serieus moet bekijken om te beoordelen of deze, met draagvlak, een oplossing biedt voor in ieder geval de volgende twee zaken:

1. PAS-melders en interimmers die een natuurbeschermingswetvergunning (NB-vergunning) nodig hebben
2. Het ontbreken van een betrouwbaar en voorspelbaar NB-vergunningsstelsel, waardoor jonge ondernemers duurzame bedrijfsontwikkelingen kunnen realiseren.

Gevolgen voor jonge boeren en tuinders
Voor jonge boeren en tuinders heeft dit onopgeloste dossier grote gevolgen. Sinds de uitspraak van de Raad van State staan bedrijfsovernames en duurzame bedrijfsontwikkelingen stil bij jonge ondernemers die PAS-melder of interimmer zijn, omdat banken hen zonder een NB-vergunning de benodigde financiering niet verstrekken. Sinds de uitspraak van de Raad van State in december staan ook alle bedrijfsontwikkelingen stil bij bedrijven die wel een NB-vergunning bezitten, omdat ze niet meer intern kunnen salderen, waardoor duurzame bedrijfsontwikkelingen niet meer mogelijk zijn. Wederom, zonder de juiste NB-vergunning is het verkrijgen van de benodigde financiering erg lastig geworden. Jonge ondernemers die de afgelopen jaren intern hebben gesaldeerd, staan nu ook met de handen in het haar.

PAS-melders en interimmers
De uitkomst van de ministeriële commissie dient een totaaloplossing te zijn voor de stikstofproblematiek, niet enkel voor de problemen die naar aanleiding van de laatste rechterlijke uitspraken zijn ontstaan. De brief maakt niet duidelijk of de problemen rondom PAS-melders en interimmers onderdeel uitmaken van de opdracht die de commissie MCE&N zichzelf heeft gegeven. Het woord ‘interimmers’ komt in deze brief zelfs niet voor, ondanks de in de Tweede Kamer aangenomen motie van het lid Vedder (33576-415). Zoals al uitgelegd, staan deze bedrijven met hun rug tegen de muur. Een totaaloplossing zonder het legaliseren van PAS-melders en interimmers met een geldige NB-vergunning is volgens NAJK geen oplossing.

Benodigd budget
NAJK pleit voor een open houding als het gaat om het budget. De commissie MCE&N lijkt bij voorbaat een gesloten houding aan te nemen, wat NAJK geen goed uitgangspunt vindt. Jonge boeren en tuinders willen hun schouders zetten onder emissiereductie, mits ze ook in staat worden gesteld om dit te realiseren. Daarvoor hebben zij NB-vergunningen nodig, maar ook investeringsregelingen die hen helpen om de juiste stappen op hun bedrijf te zetten. Grote stappen vergen grote investeringen. Door meer budget bij voorbaat uit te sluiten, beperkt de commissie MCE&N de oplossingsmogelijkheden die onze sector kan bieden.

Uitvoeringskracht
NAJK heeft twee zorgen als het gaat om de uitvoering. Ten eerste heeft de overheid de afgelopen jaren laten zien een gebrek aan uitvoeringskracht te hebben. Welke oplossingsrichting de commissie ook aandraagt, deze moet ook ontwikkeld, uitgevoerd, gemonitord en bijgestuurd worden. Dit probleem moet expliciet worden benoemd en erkend door de commissie MCE&N, zodat zij zichzelf verplicht om hier een oplossing voor te bedenken. Ten tweede komt er, bij een geslaagde aanpak, een stortvloed aan aanvragen voor nieuwe NB-vergunningen binnen bij provincies, bovenop de NB-vergunningsaanvragen die al sinds 2019 liggen. Om te voorkomen dat de behandeling van deze aanvragen door gebrek aan capaciteit enkele jaren op zich laat wachten, moet de commissie dit probleem expliciet benoemen en erkennen, zodat de commissie MCE&N zichzelf verplicht om ook hier een oplossing voor te bedenken.