Stikstofbeleid loopt vast en dat raakt de jonge boer

De stikstofproblematiek blijft de agrarische sector raken en dus ook de jonge boer. De afgelopen twee maanden zijn er twee gerechtelijke uitspraken geweest over het stikstofbeleid. De eerste uitspraak heeft de vergunningverlening stopgezet. De andere uitspraak heeft de overheid verplicht om de door haar eigen stikstofdoelen te behalen in 2030 die voorkomen uit de stikstofwet op straffe van 10 miljoen euro. Hiervoor is nieuw stikstofbeleid nodig. Het kabinet was hier al mee bezig en heeft hierom vandaag een ministeriële commissie ingesteld. NAJK pleit voor een omslag in het beleid waarbij het huidige systeem, dat nu gericht is op stikstofdepositie, wordt vervangen door een aanpak gericht op stikstofemissie. Daarnaast moeten PAS-melders en interimmers eindelijk een keer gelegaliseerd worden.

De knelpunten en noodzakelijke veranderingen
Voor jonge agrariërs maakt deze uitspraken een al langer bestaand probleem opnieuw duidelijk: het ontbreken van werkbaar en toekomstgericht beleid. NAJK maakt zich zorgen over het gebrek aan perspectief. Daarnaast baart de vastlopende vergunningverlening ook zorgen, omdat die essentieel is om bedrijven te legaliseren, te verduurzamen en verder te ontwikkelen. “Zonder vergunningen kunnen jonge boeren namelijk niet legaliseren en/of geen investeringen doen in bijvoorbeeld emissiereductie, klimaatmaatregelen of het verbeteren van waterkwaliteit.”, aldus Roy Meijer voorzitter NAJK. Dit leidt tot stagnatie in verduurzaming, terwijl boeren juist bereid zijn om te investeren in toekomstbestendige oplossingen en een rendabel bedrijf.

Ministeriële commissie
Het kabinet onderstreept dat er nieuw stikstofbeleid moet komen en heeft daarom een ministeriële commissie ingesteld. Volgens NAJK onderstreept dit dat naast de landbouw ook andere sectoren aan zet zijn om minder stikstof te emitteren. Het kabinet omarmd de gedachte van een op emissiegerichte aanpak in haar regeerprogramma en beleidsbrieven. NAJK is daar positief over. “Als sector kunnen we alleen afgerekend worden op iets waar we zelf invloed op hebben en dat is onze emissie.”, aldus Meijer. Daarom moet het stikstofbeleid op de schop, want die is nu gebaseerd op stikstofdepositie. Het nieuwe stikstofbeleid moet volgens NAJK zorgen voor legalisering van PAS-melders en interimmers. Daarnaast moet vergunningverlening weer mogelijk worden, zodat jonge veehouders aan de slag kunnen met emissiereductie.

Het jaar van de waarheid
2025 wordt een cruciaal jaar voor de agrarische sector, en voor jonge boeren in het bijzonder. De urgentie om duidelijke keuzes te maken en met uitvoerbaar beleid te komen, is groter dan ooit. Zonder die duidelijkheid dreigen jonge ondernemers een toekomst elders te overwegen en dat zeer begrijpelijk. “We moeten ons dan wel beseffen dat we de toekomst van onze vergrijzende sector daarmee ongelofelijk op het spel zetten. Het kabinet heeft alle ruimte hier wat aan te doen en samen met de coalitiepartijen zijn zij nu aan zet. Komt hier wat haalbaars uit, dan kunnen wij ook onze schouders eronder zetten”, aldus Meijer.

Roy Meijer te gast bij “Dit is de dag” op NPO Radio 1
Roy Meijer, voorzitter van NAJK, lichtte de zorgen van jonge boeren toe in het radioprogramma Dit is de Dag op NPO Radio 1. Hierin gaf hij aan dat de uitspraak van de Raad van State voor de kerst pijnlijker was, omdat deze uitspraak de gehele vergunningverlening stil legde. “Als je wilde intern salderen of extern salderen, dan ging dat vanaf dat moment niet meer door.”, aldus Meijer. Vervolgens is de rechtszaak van Greenpeace besproken. Daarover gaf Meijer aan dat hij niet verrast was over de uitspraak van de rechter die inhoud dat de overheid het in de stikstofwet door haar zelf vastgestelde doel in 2030 moet halen. Dit doel komt neer op het behalen dat 50% van het stikstofgevoelige areaal van habitattypen en leefgebieden onder de Kritische Depositie Waarde komt in 2030. Ook heeft Meijer aangegeven dat hij stelt dat sturen op enkel stikstofdepositie een heilloze weg is, maar sturen op emissie is de enige uitweg. Als uitsmijter gaf Meijer mee dat jonge veehouders moeten weten wat ze moeten doen op hun erf, zodat ze aan de slag kunnen. “Die duidelijkheid is nodig binnen nu en een jaar. Zo niet, dan lonkt het buitenland.”, aldus Meijer.