Mogelijk extra drie jaar onzekerheid voor PAS-melders en geen oplossing voor interimmers

Minister Wiersma heeft gisteren een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over het legaliseren van PAS-melders. In de boodschap is samengevat dat legaliseren binnen de wettelijke termijn niet gaat lukken. Daarnaast gaat de minister andere methoden toepassen om PAS-melders te legaliseren en handhaving bij hen te voorkomen. Over interimmers wordt in deze brief niet gesproken. “Voor PAS-melders is de onzekere periode nog niet voorbij, want legalisatie moet nog plaatsvinden. Voor interimmers biedt deze brief helemaal geen oplossing en dat is kwalijk. Jonge boeren en boerinnen die behoren tot deze categorieën kunnen hierdoor nog steeds niet bouwen aan een toekomst. Daar hebben ze een geldige natuurbeschermingswetvergunning voor nodig, anders komt er geen financiering los bij banken waarmee ze kunnen investeren in een renderend en duurzaam bedrijf”, aldus voorzitter Roy Meijer.

Inhoud brief
Het gaat de minister niet lukken om binnen de wettelijke termijn, voor 28 februari 2025, alle PAS-melders te legaliseren. De minister wil met een wetswijziging komen om de wettelijke termijn waarbinnen PAS-melders gelegaliseerd moeten worden met drie jaar te verlengen. In deze periode wil ze op drie manieren PAS-melders legaliseren:

1. De minister wil een rekenkundige ondergrens instellen, oftewel een drempelwaarde. Echter is in de brief nog niet te lezen wanneer dit wordt ingesteld en hoe hoog die rekenkundige ondergrens is. Dit moet allemaal nog worden uitgewerkt.
2. De minister wil PAS-melders individueel helpen middels begeleiding van zaakbegeleiders die aan hen weergeven wat wel en wat niet mogelijk is op hun locatie om zicht te krijgen op legalisatie. PAS-melders met een voor de Natuurbeschermingswet geldende referentie kunnen bijvoorbeeld middels het toepassen van innovaties op hun bedrijf hierop zicht krijgen. Ze kunnen hiervoor gebruik maken van emissiearme stalsystemen. Voorwaarde is wel dat provincies hier dan natuurbeschermingswetvergunningen voor durven af te geven, gezien de gerechtelijke uitspraken hierover. De minister is bereid om de kosten hiervan grotendeels te dragen, mits de schadecommissie een positief advies over de schadeclaim uitbrengt.
3. De minister wil een gebiedsgerichte oplossing zoeken voor PAS-melders. Het idee van deze route is dat in een gebied juridisch geborgde en afdwingbare afspraken op gebiedsniveau in de tijd gemaakt worden. Die afspraken moeten met zekerheid leiden tot de hoeveelheid stikstofreductie die nodig is voor de natuur. Vervolgens kunnen PAS-melders een vergunning krijgen. Ook deze route moet nog helemaal uitgewerkt worden.

De minister wil handhaving bij PAS-melders voorkomen door een vijftal argumenten. Zoals gezegd wil ze de wettelijke legalisatietermijn met drie jaar verlengen. Hiervoor is een wetswijziging nodig. Daarnaast worden de nieuwe middelen van het kabinet, 5 miljard, aangevoerd als tweede argument. Deze middelen zullen ook ingezet worden voor minder stikstofemissies. De uitvoering hiervan is nog onbekend.  Als derde argument wordt aangevoerd dat er al feitelijke maatregelen zijn getroffen, zoals opkoopregelingen. Deze maatregelen zorgen voor minder stikstofemissies, waardoor handhaving mogelijk kan worden voorkomen. Als vierde argument wordt aangevoerd de door het vorige kabinet aan de provincies uitgegeven 2 miljard. De provincies kunnen met deze gelden een start maken met de nieuwe gebiedsgerichte aanpak waarin ook stikstofemissies zullen worden gereduceerd en de staat van de natuur wordt verbeterd. Als laatste argument tegen handhaving wordt “onrechtvaardigheid” aangevoerd. Immers, de PAS-melders hebben gehandeld naar de letter wet, alleen de wet is veranderd. De minister vindt dat de rechter hier oog voor moet hebben.

NAJK ziet legalisatie PAS-melders en interimmers nog steeds somber in
“In onze ogen is deze brief enkel een oplossing voor PAS-melders die een referentie hebben uit een eerdere milieu- of hinderwetvergunning, die vaak dertig jaar teruggaat in de tijd. Zij kunnen hierdoor mogelijk met behulp van emissiearme stalsystemen minder uitstoten en binnen hun referentie blijven, mits provincies bereid zijn om een natuurbeschermingswetvergunning aan deze PAS-melders te geven ondanks alle gerechtelijke uitspraken over deze emissiearme stalsystemen. Dat is voor deze bedrijven positief, mits de schade wordt vergoed. Heb je geen referentie als PAS-melder, dan zien wij nog niet direct een oplossing in deze brief. Het is te hopen voor hen dat de door de minister aangedragen vijf argumenten om van handhaving af te zien afdoende zijn. Wij hebben hier wel zorgen over.”, aldus Roy Meijer voorzitter NAJK. Zonder legalisatie is de toekomst van een PAS-melder onzeker en daarom zal NAJK zowel met de politieke partijen als met het ministerie in gesprek gaan om oplossingen aan te dragen, zodat legalisatie gaat plaatsvinden en wordt versneld.

Daarnaast wordt er in hele brief geen woord gerept over interimmers. Dat vindt NAJK onacceptabel en onverantwoord. “Het lijkt wel alsof interimmers volledig van de radar zijn verdwenen bij dit kabinet en daarmee lijkt een oplossing voor hen heel ver weg. Den Haag lijkt maar moeilijk te beseffen dat naast PAS-melders ook interimmers niet kunnen investeren in de toekomst zonder een geldige natuurbeschermingswetvergunning.”, aldus Meijer. Ook hierover gaat NAJK zowel met politieke partijen als met het ministerie in gesprek om ook voor interimmers een oplossingsrichting te vinden, zodat jonge boeren die interimmer zijn zicht krijgen op legalisatie en dus op een toekomst!

Luister naar de reactie van Roy Meijer tijdens de uitzending van vrijdag 29 november over PAS-melders op NOS Radio 1 .