EiwitChallenge-winnaar Rik van der Weele op studiereis naar de UK

In 2023 won Rik van der Weele de eerste editie van de EiwitChallenge, een wedstrijd georganiseerd door Limagrain en NAJK. De hoofdprijs was een volledig verzorgde studiereis naar Engeland, een land dat bekend staat om zijn grote areaal veldbonen – waarschijnlijk het grootste in Europa.

De groep bezocht eerst de site van Limagrain UK in Rothwell.

De EiwitChallenge
In de EiwitChallenge 2023 gingen 16 jonge boeren aan de slag met de teelt van veldbonen. Hun doel was om met deze teelt een eerste stap te zetten richting zelfvoorziening in de productie van plantaardig eiwit. Gedurende het teeltseizoen hielden de deelnemers intensief contact via een groepsapp, waarin ze ervaringen deelden en elkaar tips gaven. Bij de beoordeling van de deelnemers werd niet alleen gekeken naar de opbrengst en vakkennis, maar ook naar hun inzet en enthousiasme. Uiteindelijk sleepte Rik van der Weele de hoofdprijs in de wacht.

Studiereis naar Engeland
In augustus 2024 was het zo ver: Rik vertrok samen met het team van Limagrain naar Engeland. De reis begon met een boottocht naar Hull, waarna de groep een bezoek bracht aan het kantoor en de fabriek van Limagrain UK. Hier ontmoetten ze de Engelse collega’s die hen tijdens de reis zouden begeleiden. Na een eerste kennismaking en introductie over de veldbonenteelt in Engeland, bezocht de groep de eerste van drie boerderijen.

Tijdens de presentatie van Mr. Bean op de eerste boerderij die werd bezocht op de tweede dag.

Op de tweede dag stonden nog twee boerderijbezoeken op het programma. De locaties lijken op de kaart niet zo ver van elkaar vandaan te liggen, maar de afstanden in Engeland zijn toch net iets anders dan we hier gewend zijn. De bezochte boerderijen zijn gemengde bedrijven met akkerbouw en vleesvee. De gewassen worden geteeld als veevoer, het doel is om zo weinig mogelijk te hoeven aankopen.

Teeltrotaties zien er anders uit dan in Nederland, de nadruk ligt er van oudsher op tarwe en koolzaad. En natuurlijk is het heuvelachtige landschap een bepalende factor: veel grond leent zich er niet voor om bebouwd te worden en is alleen geschikt voor begrazing. Boeren hebben hier nog nauwelijks met regelgeving vanuit de overheid te maken.

Rik van der Weele: ‘in Nederland telen we veldbonen vooral voor de opbrengst, hier kiezen ze het gewas puur voor bodemverbetering’.

Veldbonenteelt
Met zo’n 180.000 hectare aan veldbonen heeft Engeland een aanzienlijk groter areaal van dit gewas dan Nederland. De teelt van veldbonen wordt daar vooral ingezet om de bodem te verbeteren, de opbrengst is minder belangrijk. Dit was ook iets wat Rik opviel tijdens de boerderijbezoeken: ‘in Nederland weten we natuurlijk ook dat veldbonen stikstof binden en de bodemstructuur verbeteren, maar dat is niet het teeltdoel. Bij ons ligt de focus echt op de opbrengst, anders kan het niet uit’.

Tijdens het laatste boerderijbezoek werd dit verschil nog eens bevestigd. De boer vertelt dat het niet gaat om de opbrengst (in tonnen), maar om de totale financiële meerwaarde van de teelt binnen het bouwplan. Dat is natuurlijk lastig in exacte cijfers uit te drukken, maar binnen een teeltrotatie met veel tarwe en koolzaad kan dit zeker uit, omdat deze gewassen meer opbrengen als volgteelt van de bonen.