5 september 2017, Pangalengan

Vandaag vertrekken we richting Pangalengan, meer zuidelijker dan Bandung. Pangalengan ligt in de heuvels en is daardoor koeler en groener dan Lembang en Bandung, en dus beter geschikt om melkvee te houden. De reis ernaartoe was adembenemend, eerst de stad uit zien te komen (wat bijzonder lang duurde, Bandung en Pangalengan lijken naadloos in elkaar over te lopen) maar via erg kronkelige weggetjes hadden we prachtige uitzichten en zicht op schitterende bergtoppen!
Als eerste stond een bezoek aan melkveecooperatie KPBS op het programma. We werden hartelijk ontvangen door de voorzitter Aun Gunawan. Dhr. Gunawan vertelde ons over de coöperatie en wat zij voor de leden doen. In grote lijnen komt het aanbod overeen met dat van KPSBU waar we gisteren waren. Dus veel service voor de leden, zoals medische zorg voor koe en mens, inseminatie, medicijnen voor de koeien, veevoer uitgifte enz.

KPBS telt momenteel 4200 leden, waarvan 3300 actieve leden. Inactieve leden zijn leden die op het moment geen melk leveren (bv door droogstand). De leden bezitten samen 13500 koeien, wat neerkomt op wederom 2 a 3 koeien per lid. De coöperatie ontvangt per dag 85000 liter melk. Een deel ervan wordt gepasteuriseerd verkocht in bekers en verwerkt tot mozzarella.

De grootste uitdaging ook hier weer is land. De meeste boeren hebben geen land en moeten dus op zoek naar gras, het snijden en mee terugnemen naar de boerderij. Dit alles gaat handmatig en kost dus veel tijd. Hij hoopt dus dat de overheid ervoor kiest om land te kopen en dat aan de melkveehouders te verhuren.

Dhr Gunawan vertelt blij te zijn met onze aanwezigheid, hij hoopt dat wij de jonge boeren op Java kunnen motiveren om volledig boer te worden. Nu is het zo dat 2 a 3 koeien niet rendabel zijn, en zij er dus een baan naast hebben. Dhr. Gunawan zou graag zien dat zij zich volledig focussen op of het melken van koeien, of een baan buitenshuis zoeken, want nu gebeurt het melken van de koeien niet met de aandacht die het verdient.

Na het bezoek aan de coöperatie en een lokale lunch, vertrokken we naar de boerderij van de zoon van de voorzitter van de coöperatie. Hij had een prachtig bedrijf met een vrijloopstal voor 100 koeien (inclusief jongvee). 30 daarvan zijn aan de melk. Hij heeft grootse plannen voor de toekomst; zo heeft hij onlangs een 6×6 melkmachine uit Nederland gekocht, deze staat nu in Singapore en kan elk moment arriveren op Java. Als die machine is geinstalleerd, melkt hij de koeien in een melkput en slaat de melk gekoeld op in een eigen koeltank. Hij hoopt over 5 tot 10 jaar 500 koeien in de stal te hebben lopen. Aan ambitie geen gebrek dus!

Daarna hebben we een erg traditionele melkveehouder bezocht. Deze man heeft 5 koeien, in een ouderwetse grup (lees: een vervallen overkapping met zeilen eromheen gespannen waar de koeien in staan met de stront tot achter hun oren). Wat een contrast vergeleken met het bedrijf hiervoor!

Verder hebben we een melkcollectiepunt bezocht, een punt waar de melkveehouders na het melken hun melk naartoe brengen. Daar wordt het overgegoten in standaard melkbussen, gewogen, een monster van genomen en in de koeltank gegoten. Via een chipkaart wordt precies opgeslagen hoeveel de melkveehouder heeft weggebracht, en de melkveehouder krijgt daar direct een uitdraai van. Daarna moeten de eigen melkbussen via een streng systeem gewassen en gedroogd worden. Op dit moment heeft FrieslandCampina Indonesia vijf van dit soort melkcollectiepunten, en twee zijn in opbouw. Het grote voordeel is dat er een schakel uit het systeem gehaald is. Een belangrijke, namelijk het ongekoeld vervoer per melktank.

Op alle bedrijven waar we vandaag geweest zijn, waren we een ware attractie. Kinderen renden de straat op en riepen “Buli, buli!” (uitgesproken als bullee), wat “witte mensen” betekent. De kinderen, maar ook hun ouders wilden graag met ons op de foto. Elk bezoek werden we achtervolgd door hordes kinderen, die uiteindelijk ook een high five durfden te geven (na eerder luid gillend weg te rennen als we te dicht in de buurt kwamen).
Na de bedrijfsbezoeken hebben we nog een bezoek gebracht aan een grote theeplantage, opgezet in 1887 door de Nederlander dhr. Bosscha. Hij heeft onder andere deze theeplantage opgezet, een universiteit gebouwd, een observatorium, de Technische Hogeschool in Bandung en de sociëteit. Hij wordt tot op de dag van vandaag gerespecteerd. Helaas was het mistig geworden en konden we niets van het schijnbaar spectaculaire uitzicht zien. Maar morgenochtend 5.00 uur brengt Tino ons naar de top van de berg voor een ontbijt met zonsopgang. Het belooft prachtig te worden!

Na deze volle dag werden we naar ons nieuwe hotel gebracht. Zojuist hebben we samen met Tino, Samju en Akhmad gegeten en de komende dagen besproken. Morgen gaat het echte programma beginnen, de training aan de jonge boeren. We hopen ze de komende dagen te motiveren om een agrarisch bedrijf op te zetten of te verbeteren, en ze te helpen bij het opzetten van een jongerenorganisatie. Een vol programma dus!

Sampei jumpa vanuit het prachtige Pangalengan! Helaas is het internet hier te slecht om foto’s te posten. Jammer, want ze zijn jaloersmakend en facinerend!