Weidegang stimulans: ruilverkaveling!
Ik ben een weidegangfanaat. Ik kan er intens van genieten in het voorjaar, als we weer starten met het weiden van onze melkkoeien en het jongvee. Voordat ik aan de slag ben gegaan bij NAJK heb ik 5,5 jaar gewerkt als adviseur bij een agrarisch adviesbureau. Ik heb daarin veel groepen melkveehouders begeleid bij het weiden, weiden met een melkrobot of opstallers die weer zijn gaan weiden.
Opstallers in de verdediging
Vooral de gesprekken over weidegang met opstallers is leuk werk om te doen. Veel melkveehouders denken dat ze zich moeten verantwoorden voor hun keuze om de koeien binnen te houden. Het duurt dan altijd een tijdje voordat we het echt over de mogelijkheden van weidegang kunnen hebben. Het verbaasd ondernemers als ik ze aanraad om vooral niet te gaan weiden. Er zijn nou eenmaal bedrijfssituaties waar de koeien en de mensen die er werken beter af zijn als de koeien binnen blijven. Het ligt bijna altijd aan het ontbreken van een fatsoenlijke huiskavel.
Afgelopen decennia zijn bedrijven snel veranderd. Het aantal koeien is in bijna alle gevallen sneller gegroeid dan de hoeveelheid huiskavel. We melken steeds vaker met een melkrobot en efficiënt omgaan met mineralen is enorm belangrijk geworden. Al deze factoren kunnen een uitwerking hebben op de keuze om wel of niet te beweiden.
Politiek en weidegang
Nu ook de politiek weidegang heeft ontdekt als discussieonderwerp wordt het interessant. Vol verbazing heb ik het debat gevolgd over het verplichten van weidegang. Als weidegangfanaat zit ik iets liberaler in de wedstrijd dan de meeste politici in Den Haag. Ik vind dat de volksvertegenwoordigers zich niet moeten bemoeien met dit soort zaken en het over moeten laten aan de markt. Wanneer Albert Heijn, zoals afgelopen jaar, volledig overstapt op zuivel gemaakt van weidemelk vind ik het prima maar niet als onze Haagsche ‘groene’ vrienden een idyllisch beeld hebben van de werkelijkheid. Gelukkig voelt staatssecretaris Martijn van Dam niets voor een verplichting en krijgt de sector een laatste kans.
Maar, stel dat de politiek toch iets wil doen om het tij te doen keren, zet dan in op een grootschalige ruilverkaveling. Daarmee bedoel ik niet een flauw provinciaal projectje met enkele hectares die verschuiven van eigenaar. Nee, investeer in een grootschalig aanpak met een landelijke coördinatie met als doel grote huiskavels. In mijn ogen is een grote huiskavel de stimulans voor meer weidegang. Daarnaast zorgt een grote huiskavel op de lange termijn voor een lagere kostprijs en besparen we op brandstof doordat afstanden minder groot worden. Hoe groen kun je bezig zijn?
Maar er is meer: naast een grote huiskavel kan de politiek ook maatregelen bedenken om het aanleggen van kavelpaden te stimuleren. Kavelpaden en een goede logistiek zorgen voor meer mogelijkheden voor beweiding. Een goed kavelpad zorgt voor minder vertrapping in natte periodes en geeft mogelijkheden om meer te weiden, omdat percelen beter ontsloten worden. Dus ik stel voor MIA en EIA te verlenen bij het investeren in kavelpaden.
Kortom politici en beleidsbepalers: weidegang stimuleren is goed maar draai wel aan de goede knoppen!
Bart van der Hoog
Binnen het dagelijks bestuur van NAJK is Bart van der Hoog verantwoordelijk voor de portefeuille melkveehouderij. Bart combineert deze functie met het werk op het melkveebedrijf in Enspijk.
