Staatssecretaris van Voedsel
Terwijl velen van ons het mooie weer benutten om voorjaarswerkzaamheden uit te voeren, werd het idee geopperd om een ministerie van Voedsel op te richten. De oproep is niet nieuw en het moment is ook zeker geen toeval. Er zijn meerdere reden te benoemen voor een dergelijk pleidooi. Namelijk: wij zijn het enige land zonder eigen ministerie van Landbouw. Landbouw wordt te veel gezien als economische activiteit. Het beleid over voedsel is te veel versnipperd over diverse ministeries en hierdoor staan de ministeries, alle goede bedoelingen ten spijt, te ver af van de hedendaagse praktijk. En wat betreft het moment: deze oproep valt samen met het schrijven van de nieuwe verkiezingsprogramma’s. Volgend jaar mogen we naar de stembus. Hiermee kunnen politieke partijen zich perfect profileren onder de agrarische kiezers.
Waarom is er geen ministerie van Landbouw meer? In 2010 is het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit opgeheven. Dit omdat de regering de ambitie had om een kleinere overheid te realiseren. Simpelweg bezuinigen. Daarom werden genoemde beleidsterreinen onderdeel van Economische Zaken. Tot op heden is dit niet verkeerd uitgepakt. Ik ben van mening dat alles valt en staat met een bewindspersoon omringd door mensen die zich goed laten infomeren en hun afwegingen maken gebaseerd op goed onderbouwde feiten. Als dit het geval is dan is de naam van het ministerie van ondergeschikt belang. Desondanks biedt een ministerie van Voedsel mogelijkheden. Voedsel is hot, het is onderdeel van onze cultuur. Je ontleent er je identiteit aan, immers je bent wat je eet. Uiteindelijk blijft goed en voldoende voedsel van levensbelang. Het is de basis voor vrede en politieke stabiliteit, zodat een economie kan blijven draaien. Dit laatste is afgelopen jaren eens te meer duidelijk geworden. Als er één sector was waar de Nederlandse overheid op kon rekenen dan was het de land- en tuinbouw. De jaarlijkse stijging van de bijdrage op de exportbalans is hiervan het bewijs.
De land- en tuinbouw zorgt reeds meerdere decennia voor voldoende voedsel van hoge kwaliteit tegen een betaalbare prijs en levert de Nederlandse economie inkomsten en werkgelegenheid. Dit alleen is in de toekomst niet voldoende. De Nederlandse land- en tuinbouw staat wereldwijd hoog aangeschreven. Daarnaast is het belangrijk te voldoen aan de wensen die er binnen markten leven. Bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit, gezondheid en dierenwelzijn, of een prominente bijdrage te leveren in de gestelde klimaatdoelstellingen en uitdagingen aan te gaan die er spelen in de gezondheidszorg. Maar ook de zichtbare functie die de landbouw inneemt bij de juiste inrichting van het landschap. Dit is een greep uit de voorbeelden waarop actie van ons verwacht wordt. Hierbij moet dan wel opgemerkt worden dat het moet passen binnen een verdienmodel. Anders gaat het niet werken. De overheid kan ons daarin ondersteunen door ruimte te bieden voor deze differentiatie in beleid en regelgeving. Daardoor kunnen daadwerkelijk de juiste stappen gezet worden en gaat er geen kostbare tijd verloren. Een integrale aanpak is hierbij noodzakelijk om tot de juiste oplossing te komen, waarbij de overheid handvaten aanreikt voor oplossingsrichtingen. De land- en tuinbouw is meer dan alleen voedselproductie. Een heroprichting van een ministerie van Landbouw moet als doel hebben de uitdagingen tussen de verschillende ministeries met elkaar te verbinden. Een ministerie met een minister van Landbouw en een staatssecretaris van Voedsel kan de Nederlandse agrarische sector in staat stellen zo goed mogelijk de genoemde uitdagingen aan te gaan.
Eric Pelleboer
Voorzitter NAJK
