Invulling details fosfaatrechten cruciaal voor jonge boeren

NAJK benadrukt dat de fosfaatrechten voor alle melkveehouders zeer ingrijpend zijn, maar waarschuwt dat deze nog ingrijpender kunnen worden voor jonge melkveehouders. Hoewel er nu meer duidelijkheid is over de invulling van fosfaatrechten, moeten verdere details nog worden ingevuld. Deze details zijn cruciaal zijn voor de bedrijfsovernamemogelijkheden van jonge boeren en het behoud van een goede toekomst in de melkveehouderij. Een toekomst waarin zowel ontwikkeling van het bedrijf voor jonge melkveehouders mogelijk is als dat er oog is voor het milieu.

De toekomst van de melkveehouderij hangt sterk samen met de kansen die de sector krijgt binnen met name Europees beleid. “Behoud van de derogatie en het verkrijgen van een nieuwe derogatie die meer kansen biedt voor de melkveehouderij op het gebied van evenwichtsbemesting en het gebruik van kunstmestvervangers, is voor de toekomst van de melkveehouderij noodzakelijk.” aldus Koen Bolscher, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille melkveehouderij. “Gezien de ontwikkelingen in de melkveehouderij is de invoering van het fosfaatrechtensysteem onvermijdelijk. Voor jonge boeren die kansen zien in de melkveehouderij, is het systeem zeer ingrijpend.” Het is daarom belangrijk dat de staatssecretaris de mogelijkheid biedt om bedrijfsspecifiek de fosfaatproductie te kunnen verantwoorden middels de KringloopWijzer.

NAJK is gezamenlijk met andere sectorpartijen (LTO Nederland en NZO) betrokken geweest bij de invulling van het fosfaatrechtensysteem, maar ook andere partijen, de politiek en de staatssecretaris zelf hebben invloed gehad op de verdere invulling van het systeem.

Afroming

De staatssecretaris heeft aangekondigd de fosfaatrechten per 1 januari 2017 in te voeren met peildatum 2 juli 2015. NAJK heeft ingezet om een periode voor 2 juli aan te houden als referentiemoment. Om in 2018 aan het productieplafond te voldoen moet de melkveehouderij in 2017 afromen. De generieke afroming die hiervoor nodig is, bedraagt ongeveer 4% ten opzichte van de peildatum. Door de regelingen voor bedrijven zonder fosfaatoverschot en knelgevallen wordt het generieke afromingspercentage voor alle bedrijven hoger dan strikt noodzakelijk is. Hierdoor komt de afroming tussen de 4 en 8%. De afroming op bedrijfsniveau is afhankelijk van de bedrijfsvoering. In het huidige voorstel worden bedrijven zonder fosfaatoverschot deels gecompenseerd voor de afroming. In 2017 zal bekend worden met welk percentage fosfaatrechten elk bedrijf moet worden afgeroomd. De aangekondigde knelgevallenregeling is beperkt.  De voorwaarden hiervan worden nog verder ingevuld. NAJK is van mening dat de generieke korting zo laag mogelijk moet blijven.

Overdracht van rechten

Fosfaatrechten worden overdraagbaar via een vrij handelssysteem waarbij overdrachten gemeld worden bij Rijksdienst voor ondernemend Nederland (RVO). Bij overdracht van rechten wordt 10% van de overgedragen rechten afgeroomd. In 2017 wordt deze afroming gebruikt om de generieke afroming te verkleinen. Vanaf 2018 zal deze afroming terechtkomen in een fosfaatbank. Bolscher: “De afroming bij overdracht van rechten is een enorm risico voor bedrijfsovername en dus voor jonge boeren! Dit betekent dat bij overdracht van rechten bij een bedrijfsovername of bedrijfswijziging 10% van de rechten verloren gaat.” In de discussies voor de invulling van het systeem zal NAJK pleiten voor aanpassing voor deze misser in het beleid. Dit maakt bedrijfsovername door jonge boeren extra moeilijk. “We hebben deze situatie ook gezien bij de invoering van de melkveefosfaatreferentie, waarbij uiteindelijk overdracht tot de derde graad is vrijgesteld. Dit blijkt echter in de praktijk nog te vaak tot grote problemen te leiden. Bij de invoering van het fosfaatrechtensysteem moet dit beter geregeld zijn.”

NAJK gaat zich ook hard maken voor de uitgifte van rechten vanuit de nieuw te vormen fosfaatbank. Hierbij moet niet alleen gekeken worden naar de mate van grondgebondenheid. De fosfaatbank zou er juist op gericht moeten zijn om ontwikkeling van bedrijven met jonge ondernemers die willen voldoen aan alle maatschappelijke wensen te kunnen ondersteunen.

NAJK zal de komende tijd nauw betrokken blijven bij de verdere invulling van de details van het fosfaatrechtensysteem.