Geitenopfok- en geitenmelkbedrijf

Toen de prijzen in de varkenshouderij rond 1998 slecht waren en het wetsvoorstel ‘herstructurering varkenshouderij’ werd aangenomen, besloten de ouders van Leeke Bouwens (28) te stoppen met het varkensbedrijf in Gendt. De toekomst ‘boer worden’ viel voor Leeke in duigen. Er was geen boerenbedrijf meer om op te volgen. Tijdens zijn studie agrarisch ondernemerschap in Dronten ging Bouwens op onderzoek uit: in welke veehouderijsector kon hij starten zonder eigen kapitaal? Inmiddels runt Leeke samen met zijn ouders een geitenopfok- en geitenmelkbedrijf in Gendt en Heeswijk-Dinther.

Tekst: Ellen van den Manacker
Beeld: Renske Smids

Boer worden wilde Leeke al van jongs af aan. Zijn passie lag niet bij het opvolgen van het ouderlijk varkensbedrijf, maar bij het runnen van een melkveebedrijf. In de loop der jaren kwam Leeke erachter dat het onmogelijk is om een melkveebedrijf op te starten zonder kapitaal. “Bij het houden van melkkoeien moest ik melkquotum en grond aankopen. Daar had ik het geld niet voor”, vertelt de jonge ondernemer.

Nieuw-Zeeland

Hij vertrok naar Nieuw-Zeeland om daar zijn geluk op een boerenbedrijf te beproeven. “Na drie maanden was ik weer thuis”, vertelt Leeke. “Ik dacht: is dit het nou? Wil ik mijn familie en vrienden achterlaten om in het buitenland te gaan boeren?” Bij thuiskomst belandde Bouwens voor stage en werk op een geitenbedrijf. “Dat beviel mij erg goed.”

Fokken

De geitenhouderij inspireerde de jonge ondernemer. In het derde jaar van zijn studie zag Bouwens de kans om te beginnen met het fokken van geitenlammeren in de varkensstal van zijn ouders. “Samen met mijn vader heb ik 250 geitenlammeren aangekocht. Ik deed het regelwerk en mijn vader het uitvoerende werk”, blikt Leeke terug. De opgefokte geiten kon de familie Bouwens voor een goede prijs verkopen aan een boer die vanwege de Q-koorts geruimd was. De business beviel goed: “Het jaar daarop kochten we 500 geitenlammeren aan”, aldus een enthousiaste Leeke.

Q-koorts

Leeke trad in VOF met zijn ouders. “Ze durfden het avontuur aan te gaan met mij”, zegt Bouwens. Toen de Q-koorts uitbrak in de opstart van het geitenopfokbedrijf, brak er een onzekere tijd aan. “Er was een vervoersverbod en er mochten geen nieuwe melkgeitenbedrijven starten. De Q-koorts bracht veel onzekerheid met zich mee, maar het is uiteindelijk allemaal goed gekomen.”

Huurlocatie

Na het afronden van zijn studie wilde de jonge ondernemer het bedrijf gaan uitbreiden. “We dienden een vergunningaanvraag in om op het erf van mijn ouders een nieuwe stal voor melkgeiten te bouwen”, aldus Leeke. De vergunning was nog niet binnen toen het tijd was om de bok bij de geiten te doen. Dus besloot de geitenhouder op zoek te gaan naar een alternatieve locatie om zijn geiten te melken. “Ik kwam terecht op een locatie in Heeswijk-Dinther. De boer was gestopt met het melken van geiten toen de prijzen slecht waren”, legt Bouwens uit. “Ik heb gevraagd of ik de locatie mocht huren. Dat was geen probleem.” In februari 2012 lammerden de geiten en kon Leeke gelijk starten met melken op de locatie in Heeswijk-Dinther.

‘Perfecte plaatje’

Terugkijkend op die periode is Leeke blij dat hij gestart is op een huurlocatie. “Ik had het perfecte plaatje voor ogen: ik was klaar met school, de vergunning zou rond zijn en we zouden een nieuwe stal bouwen”, vertelt Bouwens. “Uiteindelijk vind ik het niet erg om eerst een locatie te huren. Het is een goede stap voor het bouwen van een nieuwe stal. Stel het melken beviel niet en we hadden een nieuwe stal gebouwd, dan zaten we daar voor de rest van onze levens aan vast.”

Taakverdeling

Inmiddels is het bedrijf van de familie Bouwens uitgegroeid tot twee locaties. In Gendt worden 700 opfokgeiten gehouden en op de locatie in Heeswijk-Dinther worden  900 geiten gemolken. “Ik ben verantwoordelijk voor het algehele management en de locatie met melkgeiten. Mijn ouders houden zich bezig met de caravanstalling en de opfokgeiten”, zegt Bouwens.

Bewust

Alle plannen voor het opstarten en uitbreiden van het geitenbedrijf heeft Leeke zelf geschreven. Als geen ander is hij zich bewust van de kostprijs en de opbrengstprijs. “Ik wist precies wat elk element in het bedrijf kostte en wat de melk en de geiten moesten opbrengen toen ik begon”, vertelt Leeke. In de afgelopen periode is er veel veranderd in de prijzen waar Bouwens destijds mee rekende. “De kosten voor voer zijn gestegen en de melkprijs is ook omhoog geschoten.”

Netto-resultaat

Omdat er in de geitensector geen quotum gehanteerd wordt, kijkt Leeke liever naar zijn netto-resultaat dan naar zijn kostprijs. Leeke: “Ik wil zoveel mogelijk liters melk afleveren. Natuurlijk wil ik dat de kostprijs zo laag mogelijk is, maar het moet niet ten koste van de productie gaan. Ik ben gefocust op het resultaat en resultaat kost geld.”

Creatief met de kostprijs

De bodem van de kostprijs is in de geitenhouderij nog niet gehaald, zo geeft Bouwens aan: “De prijs voor geitenmelk is nu hoog. Elke extra liter melk levert geld op. Als de melkprijs omlaag gaat, dan worden boeren creatief om de kostprijs ook te reduceren.” De kostprijs van voer probeert Leeke zo scherp mogelijk te houden. Dit doet Bouwens door het werken in voergroepen op basis van melkproductie. “Ik houd de melkproductie en de conditie van de geiten nauwlettend in de gaten. De hoogproductieve geiten daag ik uit door met minder voer dezelfde productie te leveren. Bij de laagproductieve geiten bekijk ik welke invloed het aanleveren van meer voer heeft op de melkproductie”, legt Leeke uit.

Groeien

Ondanks de wens om met deze hoge melkprijs zoveel mogelijk melk te produceren, wil Bouwens ook graag groeien. “Een geit hoeft niet elk jaar gedekt te worden om melk te geven. Omdat ik wil groeien laat ik de geiten elk jaar dekken, dat kost veel melk”, vertelt Bouwens. In de toekomst hoopt Leeke te groeien naar 1500 melkgeiten. “Het liefst melk ik die in een nieuwe stal in Gendt”, aldus de jonge ondernemer. De vergunningaanvraag ziet er volgens de jonge ondernemer rooskleurig uit: “Zoals het er nu uitziet, gaat de vergunning voor nieuwbouw op het bedrijf van mijn ouders goedkomen. Dit heeft alleen veel tijd nodig.”