Alternatieve financiering is noodzaak voor nieuwkomer
Het jaar 2015 is afgetrapt. Een mooi moment om de balans van 2014 op te maken. Voor NAJK stond in 2014 het agrarisch gezinsbedrijf centraal. Ingegeven door de Verenigde Naties die 2014 uitriep tot jaar van het agrarisch gezinsbedrijf. In de agrarische sector is het gezinsbedrijf de meest voorkomende bedrijfsvorm. Als NAJK willen we vooruitstrevend zijn maar ook kritisch. We zijn actief in een sector die continu aan verandering onderhevig is en die bovendien enorm dynamisch is, maar daarin is ons businessmodel altijd hetzelfde gebleven. Daardoor rees de vraag: ‘Zijn we met dit bedrijfsmodel wel toekomstbestendig?’ Niemand van ons had een passend antwoord paraat. Reden voor ons om deze vraag in breder perspectief te stellen en vanuit verschillende invalshoeken te bekijken.
En dat hebben we gedaan. Alle dagelijks bestuursleden van NAJK hebben opiniestukken vanuit hun eigen portefeuille geschreven. We hebben van gedachten gewisseld met onze leden en externe partijen. Tot slot hebben we groots uitgepakt met het NAJK-symposium ‘Van Traditie naar Ambitie’ dat plaatsvond op 20 november. Vanzelfsprekend opgezet voor en door agrarische jongeren. Tijdens dit symposium stond het gezinsbedrijf centraal. We luisterden naar ervaringen en meningen van mensen met verschillende achtergronden, zoals ervaringsdeskundigen, onderzoekers en generatiegenoten. Door je kritisch op te stellen en buiten geijkte kaders te denken, zet je de eerste stappen die nodig zijn voor de toekomst. Voor jonge boeren en tuinders, dé voedselproducenten van de toekomst, is immers een belangrijke rol weggelegd in het wereldvoedselvraagstuk. Of dit gebeurt met of zonder het agrarisch gezinsbedrijf is hierin ondergeschikt. De noodzaak en het belang van de agrarische sector werd bevestigd door de aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Maxima en staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken.
Wat kunnen we concluderen na 2014? Allereerst, dat de rol van het gezinsbedrijf in de agrarische sector ook in de toekomst onverminderd groot zal blijven. Maar ook dat bedrijfsovername van ouders op zoon of dochter geen vanzelfsprekendheid meer is. Ten slotte, dat steeds duidelijker naar voren komt dat de behoefte toeneemt aan ontwikkeling van en beschikking over alternatieve bedrijfs- en financieringsvormen. Bedrijfsovernamekandidaten zien daarin een noodzaak: zij verwachten deze nieuwe vormen nodig te hebben voor het realiseren van een succesvolle bedrijfsovername. De beschikbaarheid en de toegang tot alternatieve bedrijfs- en financieringsvormen zijn voor een steeds groter groeiende groep de enige mogelijkheid om het door hen gedroomde beroep uit te kunnen oefenen. Logischerwijs zou de ontwikkeling van alternatieve bedrijfs- en financieringsvormen worden aangejaagd door de vraag. Het blijkt echter dat deze ontwikkeling niet met de gewenste snelheid plaatsvindt. Ook voor jongeren waar geen agrarisch bedrijf in de familie voorkomt is een vlotte ontwikkeling van alternatieve bedrijfs- en financieringsvormen nu gewenst. Dit resulteert in kansen voor buitenfamiliaire bedrijfsovernames. Iets wat we gelet op de toenemende vergrijzing in de agrarische sector alleen maar moeten stimuleren. Toetreders van buiten de landbouw en alternatieve bedrijfs- en financieringsvormen moeten we zoveel mogelijk verwelkomen. De angst dat de identiteit van het authentieke bedrijf verloren gaat is voor sommigen een doemscenario. Wij, jonge boeren en tuinders, zijn daar niet bang voor. Ondanks moderne ontwikkelingen blijven traditie, historie, identiteit en verbondenheid met het agrarisch bedrijf bestaan. Elementen van onschatbare waarde, zodat wij, jongeren, ‘Van Traditie naar Ambitie’ gaan.
Eric Pelleboer
Voorzitter dagelijks bestuur NAJK
